Đề tổng hợp

Câu

Nội dung

Đọc – hiểu

1

Thể thơ: tự do

2

Biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ là so sánh.

3

Những dòng thơ giúp ta hình dung rõ nét về hình ảnh con người trước biển:

- Biển – hay thiên nhiên dù bão giông, khắc nghiệt nhưng con người không vì thế mà chùn bước. Con người vẫn bình thản, bản lĩnh, nén chịu “nén tiếng khóc”, dằn lòng trước những đau thương và khó khăn thử thách, khắc nghiệt của thiên nhiên; xem khó khăn thử thách là việc hết sức bình thường, là lẽ tự nhiên mang tính quy luật.

- Mạnh mẽ, tin tưởng và luôn lạc quan, bám biển Vưng bước lên thuyền mặt biển chiều hôm.

4

Tình cảm của tác giả đối với biển cả quê hương được thể hiện qua đoạn trích:

- Tác giả dành tình yêu tha thiết với biển cả quê hương. Dù vất vả gian lao, dù bão tố, biển vẫn là nơi nuôi sống con người, là nơi con người cần tìm về.

- Với tác giả, biển cũng là nơi cha ông, dân tộc ta “đi lên”. Vì vậy, tình yêu biển còn là sự trân trọng quá khứ, biết ơn cha ông, phát huy truyền thống, như là sự gắn kết làm nên tinh thần dân tộc, làm nên sức mạnh con người.

Câu

Nội dung

Làm văn

1

Viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về trách nhiệm của thế hệ trẻ với biển đảo Tổ quốc.

a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Trách nhiệm của thế hệ trẻ với biển đảo Tổ quốc.

c. Triển khai vấn đề cần nghị luận

(Có thể triển khai theo hướng)

* Giải thích: đất nước ta có đường bờ biển kéo dài từ Bắc đến Nam nên biển đảo là một phần quan trọng của lãnh thổ nước ta. Giữ gìn được sự trong lành và bình an cho biển đảo, chính là giữ được sự toàn vẹn lãnh thổ cho đất nước ta.

* Bàn luận

- Tại sao chúng ta cần có trách nhiệm bảo vệ biển đảo quê hương?

+ Bác Hồ từng nói: “đất nước ta có rừng vàng biển bạc”. -> vùng biển đảo rộng lớn chính là tài nguyên to lớn của đất nước. Bảo vệ tài nguyên ấy là trách nhiệm của tất cả mọi người.

+ Giữ gìn sự bình an cho biển đảo cũng chính là giữ gìn sự toàn vẹn cho lãnh thổ Việt Nam.

+ Ngoài ra, vùng biển rộng lớn của Việt Nam góp phần nuôi sống nhiều người, có đóng góp lớn cho ngành giao thông hàng hải, cho công nghiệp thủy hải sản và du lịch; nói cách khác biển đảo góp phần to lớn vào sự phát triển kinh tế đất nước.

+ Bên cạnh đó vùng biển rộng lớn giúp nước ta có không khí trong lành; giữ được “biển sạch” cũng chính là cách bảo vệ môi trường sống của chúng ta.

- Chúng ta cần làm gì để thể hiện tinh thần trách nhiệm:

+ Có ý thức bảo vệ môi trường biển.

+ Có nhận thức đúng đắn về sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước Việt Nam. Luôn tuyên truyền, chia sẻ những thông điệp tích cực về tầm quan trọng của việc giữ gìn biển đảo.

+ Noi gương những hành động đẹp như: Nhặt rác ở bờ biển, các phong trào và dự án bảo vệ môi trường, không xả túi nilon, không dùng rác thải nhựa…

+ Kiên quyết lên án, đấu tranh ngăn chặn hành vi xâm phạm chủ quyền biển đảo, phê phán những biểu hiện thờ ơ, vô cảm, dễ bị kích động, bị lợi dụng, trở thành kẻ tiếp tay cho hành vi vi phạm chủ quyền biển đảo quê hương.

- Kết đoạn: Khẳng định ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ là rất quan trọng trong việc bảo vệ biển đảo, trong việc bảo vệ “tương lai” của chính chúng ta.

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu.

e. Sáng tạo

2

“Bà lão cúi đầu nín lặng… bố mẹ trước kia không?”

Cảm nhận về nỗi lòng người mẹ trong đoạn trích trên. Từ đó nhận xét về tình cảm của tác giả dành cho nhân vật bà cụ Tứ.

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

- Phân tích nỗi lòng của người mẹ trong đoạn trích.

- Nhận xét về tình cảm của tác giả dành cho nhân vật bà cụ Tứ.

c. Triển khai vấn đề nghị luận

Giới thiệu khái quát tác giả Kim Lân và truyện ngắn Vợ nhặt

Phân tích tấm lòng của người mẹ - bà cụ Tứ

* Khái quát ngắn gọn tình huống dẫn đến việc bộc lộ tâm trạng

Giữa lúc đói khát, Tràng bất ngờ dẫn người “vợ nhặt” về ra mắt, điều này khiến bà cụ Tứ bất ngờ, ngạc nhiên đến sững sờ. Sau khi nghe Tràng giải thích bà mới hiểu ra mọi chuyện, trong lòng ngổn ngang cảm xúc.

* Nỗi lòng bà cụ Tứ:

- Sự tủi thân, chạnh lòng xót xa cho thân phận nghèo của mình

+ Bà chỉ “cúi đầu nín lặng”, “khẽ thở dài”. “Trong kẽ mắt kèm nhèm rỉ xuống hai dòng nước mắt”, trong lòng bộn bề bao tâm trạng vừa ai oán vừa xót thương vì bà thấy mình không làm tròn bổn phận với con để con phải “nhặt vợ” lúc đói khát.

+ Trong lòng bà đầy những ám ảnh của một dĩ vãng nặng trĩu những đắng cay, bà nghĩ đến cuộc đời dằng dặc bóng tối của mình, đến những người thân đã khuất càng tủi cực, xót xa hơn.

- Tình thương con và nỗi lo lắng

+ Bà xót thương cho số kiếp đứa con trai của mình may vì đói mới có được vợ.

+ Bà thương con dâu. Bà vừa cảm thông thấu hiểu cảnh ngộ của người đàn bà ấy vừa trân trọng và biết ơn. Bà gọi người đàn bà xa lạ là “con”, xưng “u” một cách thân tình “Thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng”. Câu nói như lời an ủi, xoa dịu nỗi đau, sự tủi hổ của người con dâu.

+ Bà lo cho con trai, con dâu, cho gia đình nhỏ của mình không biết phải qua những ngày khó khăn như thế nào “Biết rằng chúng nó có nuôi nổi nhau sống qua được cơn đói khát này không?”

=>  Nỗi lo, tình thương của một người mẹ từng trải, hiểu đời, có tấm lòng bao dung, nhân hậu.

- Niềm vui, niềm lạc quan, hi vọng vào cuộc sống, vào tương lai.

­+ Bà vui mừng vì con có vợ, vui vẻ đón nhận nàng dâu mới.

+ Bà chỉ biết khuyên con thương nhau, vượt qua khó khăn.

+ Bà an ủi động viên con những điều tốt đẹp trong tương lai “Rồi ra may mà ông giời cho khá… ai giàu ba họ, ai khó ba đời…”

* Nỗi lòng bà cụ Tứ:

- Tạo tình huống độc đáo.

- Cách kể chuyện tự nhiên, giản dị, chân thực.

- Miêu tả tâm lí đặc sắc qua dòng độc thoại nội tâm.

Nhận xét về tình cảm của tác giả đối với nhân vật

­- Thấu hiểu, đồng cảm với tâm tư, nỗi niềm: vừa mừng vừa tủi, vừa hi vọng vừa lo lắng… của người mẹ nghèo trong hoàn cảnh éo le khốn khó.

- Trân trọng, ngợi ca phẩm chất tốt đẹp của bà cụ Tứ: tấm lòng nhân hậu, bao dung, tình yêu thương con vô hạn, sự từng trải sâu sắc, niềm tin, lạc quan.

=> Vợ nhặt là bài ca đẹp về tình người. Chính điều này tạo ra chiều sâu giá trị nhân đạo cho tác phẩm.

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu

e. Sáng tạo