Bài 3: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa

THIÊN NHIÊN NHIỆT ĐỚI ẨM GIÓ MÙA

1. Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa

Hình: Bản đồ khí hậu - trang 9 Atlat Địa Lí Việt Nam

1.1. Tính chất nhiệt đới

- Do nước ta nằm trong vùng nội chí tuyến bán cầu Bắc.

- Tổng bức xạ lớn, cán cân bức xạ dương quanh năm.

- Nhiệt độ trung bình năm trên 20oC (trừ vùng núi cao).

- Tổng số giờ nắng: 1500 - 3000 giờ/năm.

1.2. Lượng mưa, độ ẩm lớn

- Lượng mưa trung bình năm cao từ: 1500 – 2000mm. Mưa phân bố không đều, sườn đón gió 3500 - 4000mm.

- Độ ẩm không khí cao trên 80%.

1.3. Gió mùa

- Việt Nam có 2 loại gió chính là: gió Tín phong và gió mùa

• Gió Tín phong: thổi quanh năm nhưng mạnh nhất vào thời kì chuyển tiếp giữa hai mùa gió
• Gió mùa: trong năm có 2 loại gió thổi theo mùa là gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ

​Bảng: So sánh gió mùa mùa đông và gió mùa mùa hạ

 2. Các thành phần tự nhiên khác

  2.1. Địa hình

- Xâm thực mạnh ở miền đồi núi.

• Trên các sườn dốc, mất lớp phủ thực vật, bề mặt địa hình bị cắt xẻ, đất bị bào mòn rửa trôi, nhiều nơi trơ sỏi đá.
• Ở vùng núi đá vôi hình thành địa hình cácxtơ với các hang động, suối cạn, thung khô.

 - Bồi tụ nhanh ở đồng bằng hạ lưu sông.

  2.2. Sông ngòi

- Mạng lưới sông ngòi dày đặc. Có hơn 2.360 con sông  dài trên 10 km

- Chế độ nước theo mùa : Mùa lũ tương ứng với mùa mưa ,mùa cạn tương ứng với mùa khô.

- Chế độ mưa thất thường nên chế độ dòng chảy sông cũng thất thường.

2.3. Đất

- Quá trình feralit là quá trình hình thành đất đặc trưng cho khí hậu nhiệt đới ẩm. Đất dễ bị suy thoái.

 2.4. Sinh vật

- Hệ sinh thái rừng nguyên sinh đặc trưng: rừng rậm nhiệt đới ẩm lá rộng thường xanh.                                                                      

- Thành phần sinh vật và các loài nhiệt đới chiếm ưu thế

- Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất feralit là cảnh quan tiêu biểu cho thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

3. Ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống

3.1. Thuận lợi

- Tạo điều kiện phát triển nền nông nghiệp lúa nước, tăng vụ, đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi.

- Có điều kiện phát triển các ngành kinh tế: lâm nghiệp, thủy sản, GTVT, du lịch…

 3.2. Khó khăn

- Các hoạt động GTVT, du lịch, công nghiệp khai thác… chịu ảnh hưởng trực tiếp của sự phân hóa khí hậu, chế độ nước sông.

- Độ ẩm cao => khó khăn quản lí máy móc, thiết bị, nông sản.

- Thiên tai: bão, lũ lụt, hạn hán, mưa đá, rét đậm, rét hại, sương muối… gây tổn thất lớn cho sản xuất và đời sống.

- Môi trường thiên nhiên dể bị suy thoái.