Tức cảnh Pác Bó

Tóm tắt bài giảng

TỨC CẢNH PÁC BÓ

                           (Hồ Chí Minh)

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Câu khai (câu 1):

- Tác giả dùng phép đối:

+ Đối về thời gian: sáng – tối

+ Đối về không gian: suối – hang

+ Đối về hoạt động: ra – vào

- Câu thơ nói về việc ở và nếp sinh hoạt hàng ngày của Bác Hồ. Nhịp thơ 4/3 tạo câu thơ thành hai vế đối sóng đôi, toát lên cảm giác nhịp nhàng, đều đặn.

=> Đó là cuộc sống bí mật nhưng nền nếp, cuộc sống hài hòa, thư thái. Đó là tâm trạng thoải mái, ung dung hòa điệu với nhịp sống núi rừng, với hang với suối.

2. Câu thừa (câu 2)

- Câu thơ gợi một bữa ăn đơn sơ, giản dị nhưng chan chứa tình cảm bởi đó là những thứ do thiên nhiên ban tặng, và con người cung cấp, thể hiện niềm tin, sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên.

- Trong gian khổ, con người vẫn thư thái, vui tươi, say mê cuộc sống cách mạng, hòa hợp với thiên núi rừng Pác Bó.

3. Câu chuyển (câu 3)

- Điều kiện để làm việc tạm bợ/ nhưng nội dung bàn bạc công việc lại quan trọng; thanh bằng/ thanh trắc.

- Hình ảnh người chiến sĩ, vị lãnh tụ cách mạng được đặc tả bởi những nét khỏe mạnh đầy ấn tượng. Người chiến sĩ được khắc họa chân thực, có tầm bóc lớn lao, tư thế uy nghi.

4. Câu hợp (câu 4)

- Sang: sang trọng, giàu có.

- Câu thơ thể hiện một cách nói, một lối sống, một quan niệm và ứng xử tuyệt đẹp. Vượt lên trên gian khổ, khắc nghiệt là “sang”.

- “Sang” vì lạc quan tin tưởng về con đường cách mạng đánh Nhật đuổi Pháp mà Người đang theo đuổi, sang vì lí tưởng và vì đời sống tâm hồn phong phú, sang vì phong thái ung dung tự tại dù hoàn cảnh sống và chiến đấu có gian khổ khắc nghiệt đến đâu.

III. TỔNG HỢP

1. Nội dung:

- Bài thơ cho thấy phong thái lạc quan, phong thái ung dung của Bác Hồ trong cuộc sống cách mạng đầy gian khổ ở Pác Bó.

- Qua bài thơ ta cũng thấy được sự gắn bó hòa hợp giữa thiên nhiên và con người trong tâm hồn người chiến sĩ cách mạng Hồ Chí Minh.

2. Nghệ thuật:

- Thể thơ tứ tuyệt hàm súc, cô đọng.

- Ngôn từ vừa cổ điển vừa hiện đại.

- Hình ảnh thơ chân thực, giản dị.