Bài 10. Oxide

I. Khái niệm

- Oxide là hợp chất của hai nguyên tố, trong đó có một nguyên tố là oxygen.

- Dựa vào thành phần nguyên tố, oxide có thể phân thành hai loại: oxide kim loại và oxide phi kim.

- Oxide kim loại có thể được tạo thành từ phản ứng của kim loại với oxygen.

Ví dụ 1: 2Ba + O₂ → 2BaO

- Oxide phi kim có thể được tạo thành từ phản ứng của phi kim với oxygen.

Ví dụ 2: C + O₂ → CO₂

- Dựa vào tính chất hoá học, oxide có thể phân thành bốn loại: oxide acid, oxide base, oxide lưỡng tính và oxide trung tính.

- Quy tắc gọi tên oxide kim loại:

+ Với nguyên tố chỉ có một hoá trị: tên nguyên tố + oxide.

Ví dụ 3: Zinc oxide, ZnO.

+ Với nguyên tố nhiều hoá trị: Tên nguyên tố (hoá trị của nguyên tố) + oxide.

Ví dụ 4: Iron (III) oxide, Fe₂O₃.

+ Với oxide của phi kim nhiều hoá trị có thể gọi theo cách sau: (Tiền tố chỉ số nguyên tử của nguyên tố) Tên nguyên tố + (tiền tố chỉ số nguyên tử oxygen) oxide.

Ví dụ 5: CO đọc là carbon monoxide hoặc carbon (II) oxide.

CO₂ đọc là carbon dioxide hoặc carbon (IV) oxide.

II. Tính chất hoá học

1. Oxide acid

- Tác dụng với dung dịch base:

Oxide acid + Dung dịch base → Muối + Nước

Ví dụ 6: Carbon dioxide tác dụng với dung dịch calcium hydroxide:

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

2. Oxide base

- Tác dụng với dung dịch acid:

Oxide base + Dung dịch acid → Muối + Nước

Ví dụ 7: Copper (II) oxide tác dụng với dung dịch sulfuric acid:

CuO + H₂SO₄ → CuSO₄ + H₂O

 3. Oxide lưỡng tính

- Oxide lưỡng tính tác dụng được với cả dung dịch acid, dung dịch base tạo thành muối và nước.

- Một số oxide lưỡng tính thường gặp như Al₂O₃, ZnO,...

4. Oxide trung tính

- Có một số oxide không tác dụng với dung dịch acid và dung dịch base, chúng được gọi là oxide trung tính hay oxide không tạo muối, như NO, CO,...

1. Oxide là hợp chất hoá học gồm hai nguyên tố, trong đó có một nguyên tố là oxygen.

2. Các oxide được chia làm bốn loại: oxide base, oxide acid, oxide lưỡng tính và oxide trung tính.

- Oxide acid tác dụng với dung dịch kiềm tạo thành muối và nước.

- Oxide base tác dụng với dung dịch acid tạo thành muối và nước.

- Oxide lưỡng tính vừa tác dụng được với dung dịch acid, vừa tác dụng được với dung dịch base tạo thành muối và nước.

- Oxide trung tính không tác dụng với dung dịch acid, dung dịch base.