Người ta ghép các thiết bị điện với nhau bằng các dây dẫn điện, tạo thành một mạch điện. Bất cứ mạch điện nào cũng gồm các bộ phận: nguồn điện, dây nối và các thiết bị tiêu thụ năng lượng (bóng đèn, động cơ điện, bếp điện, quạt điện, ti vi,...).
Để mô tả mạch điện và lắp mạch điện đúng yêu cầu, người ta sử dụng các kí hiệu biểu thị các bộ phận của mạch điện để vẽ sơ đồ mạch điện.
| Thiết bị điện | Kí hiệu |
| Nguồn điện |
|
| Dây nối |
|
| Công tắc |
|
| Bóng đèn |
|
| Chuông điện |
|
| Cầu chì |
|
| Điốt |
|
| Điốt phát quang |
|
| Điện trở |
|
| Ampe kế |
|
| Vôn kế |
|
Ví dụ một sơ đồ mạch điện:
Có thể dùng mũi tên để biểu diễn chiều dòng điện trong sơ đồ mạch điện. Người ta quy ước chiều dòng điện trong mạch điện kín là chiều đi ra từ cực dương và đi vào cực âm của nguồn điện.
Chuẩn bị:
Hai pin và đế lắp hai pin, công tắc, dây dẫn điện, bóng đèn.
Tiến hành:
Cầu chì
Cầu chì được mắc nối tiếp với thiết bị điện cần bảo vệ ở mạch điện. Nếu vì một lí do nào đó (ví dụ chập điện), dòng điện quá lớn làm dây cầu chì bị đứt, dòng điện được ngắt, thiết bị điện được bảo vệ an toàn. Sau khi sửa chữa, cần thay dây cầu chì mới.
Rơle
Trong mạch điện, rơle hoạt động như một công tắc, dùng để đóng, ngắt mạch điện khi có dòng điện lớn hoặc điều khiển các dòng điện theo mục đích khác nhau.
Cầu dao tự động
Cầu dao tự động (còn gọi là aptômat) là thiết bị an toàn được mắc trong mạch điện. Để có dòng điện chạy trong mạch ta đẩy cần gạt về phía ON. Khi cần ngắt mạch điện bằng tay, ta kéo cần gạt về phía OFF. Khi xảy ra sự cố làm dòng điện quá lớn, cầu dao sẽ tự động chuyển cần gạt về phía OFF. Sau khi sửa chữa xong, ta lại đẩy cần gạt về phía ON.
Chuông điện là thiết bị ứng dụng hoạt động của nam châm điện. Khi có dòng điện chạy qua, chuông sẽ phát ra âm thanh để báo hiệu.
1. Mạch điện được mô tả bằng sơ đồ mạch điện.
2. Trong các mạch điện thường có các thiết bị an toàn như cầu chì, rơle, cầu dao tự động.
3. Chuông điện phát ra âm thanh khi có dòng điện chạy qua.
Khoa học tự nhiên 8 (Cánh diều)
