- Nhiệt độ không khí là độ nóng, lạnh của không khí.
- Dụng cụ đo: nhiệt kế.
* Sự thay đổi của nhiệt độ không khí:
- Theo vĩ độ: càng về vĩ độ cao, nhiệt độ càng giảm và ngược lại.
- Theo bề mặt tiếp xúc: đất, đá, cát nóng nhanh nhưng cũng nguội nhanh hơn so với nước (đất liền thường nóng hơn và lạnh hơn so với biển).
- Do ảnh hưởng của nhiệt độ, nước từ sông, hồ, đại dương... bốc hơi lên, xâm nhập vào không khí tạo nên độ ẩm không khí.
- Hơi nước ngưng kết ở gần mặt đất tạo sương mù. Hơi nước ngưng kết ở các độ cao trên tạo thành mây.
- Khi các đám mây được bổ sung thêm hơi nước hoặc kết hợp thêm nhiều hạt nước khác làm cho kích thước càng lớn, thắng được lực cản không khí và không bị bốc hơi sẽ rơi xuống sinh ra mưa.
* Sự phân bố lượng mưa trên bề mặt Trái Đất
- Lượng mưa phân bố không đều.
- Sự phân bố lượng mưa phụ thuộc vào nhiều yếu tố: nhiệt độ, khí áp, địa hình, gió, dòng biển,...
|
Yếu tố tự nhiên |
Khái niệm | Tính chất |
| Thời tiết | Là trạng thái khí quyển tại 1 địa điểm vào 1 thời điểm nhất định được xác định bằng yếu tố khí tượng: nắng, mưa, gió... | Thường xuyên thay đổi trong thời gian ngắn |
| Khí hậu | Là sự lặp đi lặp lại tình hình thời tiết ở một địa phương, trong nhiều năm. | Ổn định, có tính quy luật. |
| Đới khí hậu | Đới nóng (Nhiệt đới) | Đới ôn hòa (Ôn đới) | Đới lạnh (Hàn đới) |
| Vị trí | Từ 23o27'B tới 23o27'N. | Từ 23o27' tới 66o33' ở cả 2 bán cầu. | Từ 66o33' về cực ở cả 2 bán cầu. |
| Nhiệt độ | Nhiệt lượng cao, quanh năm nóng. | Nhiệt lượng trung bình | Giá lạnh, băng tuyết hầu như quanh năm. |
| Lượng mưa | 1000mm đến 2000mm. | 500mm đến 1000mm | Dưới 500mm. |
| Gió thổi thường xuyên | Tín phong. | Tây ôn đới. | Đông cực. |
1. Nhiệt độ, độ ẩm và mưa là những yếu tố khí tượng có ảnh hưởng lớn tới đời sống và sản xuất. Tất cả các yếu tố này cấu thành nên thời tiết. Các hiện tượng thời tiết lặp đi lặp lại nhiều lần trong thời gian dài, mang tính quy luật gọi là khí hậu.
2. Mỗi vùng miền trên Trái Đất có khí hậu đặc trưng khác nhau.
Lịch sử và Địa lí 6 (Cánh diều)