Bài 32. Nấm

I. Đa dạng nấm

• Nấm là những sinh vật nhân thực, đơn bào hoặc đa bào, sống dị dưỡng.
• Hình dạng và kích thước của nấm vô cùng đa dạng, có những loại nấm có thể quan sát được bằng mắt thường nhưng có những loại chỉ có thể nhìn thấy bằng kính hiển vi.

• Nấm có thể sinh sống được ở nhiều điều kiện môi trường khác nhau, chủ yếu ở những nơi nóng ẩm, giàu dinh dưỡng, một số có thể sống ở điều kiện vô cùng khắc nghiệt.

• Dựa vào cấu trúc của cơ quan bào tử, nấm được chia thành 3 nhóm:
  • Nấm túi: sinh sản bằng bào tử túi, ví dụ: nấm mốc đen bánh mì, nấm men rượu.
  • Nấm đảm: sinh sản bằng bào tử đảm, ví dụ: nấm rơm, nấm hương, nấm sò, nấm linh chi,...
  • Nấm tiếp hợp: bao gồm các loài nấm mốc sinh trưởng nhanh gây ra sự ôi thiu của thức ăn như bánh mì, đào, dâu, khoai lang,... trong quá trình cất trữ.

II. Vai trò của nấm

Trong tự nhiên

Đối với con người

III. Một số bệnh do nấm

Ở người

Ở động vật

Nấm da ở động vật

Ở thực vật

Nấm làm hỏng thức ăn, đồ dùng, quần áo

Một số loại nấm độc

Các loài nấm độc thường có màu sắc sặc sỡ, có mùi hấp dẫn, vết cắt có rỉ chất trắng như sữa và mọc hoang dại. Nấm độc gây độc cho con người khi ăn phải, thậm chí có thể gây tử vong.

❗ "Cây nấm" mà chúng ta thường thấy chỉ là cơ quan sinh sản, trong khi cơ thể thật sự của nấm là hệ sợi khổng lồ len lỏi trong đất. Hệ sợi của một cá thể nấm mật đã len lỏi trong khoảng 9,1 km² đất rừng ở Mĩ, chính vì thế nó được coi là cá thể sinh vật lớn nhất trên Trái Đất.

Hệ sợi nấm mật

❗ Địa y - một dạng sống đặc biệt

Những mảng bám hình vảy trên đá, thân cây hay trên tường mà chúng ta tường thấy được gọi là địa y. Địa y được hình thành do sự cộng sinh giữa nấm và một số loài tảo. Nấm hút nước và muối khoáng cung cấp cho tảo, còn tảo có diệp lục nên quang hợp tổng hợp chất hữu nuôi sống cả hai. Địa y có thể sống được ở những nơi khô cằn, sau khi chết tạo thành lớp mùn nhiều dinh dưỡng là thức ăn cho thực vật khác, vì vậy địa y có vai trò như sinh vật tiên phong mở đường.

1. Nấm gồm nhiều loại, có nhiều hình dạng khác nhau, chúng là những sinh vật đơn bào hay đa bào nhân thực.

2. Nấm có vai trò quan trọng đối với tự nhiên và con người. Nấm phân giải xác sinh vật giúp đất thêm màu mỡ và làm sạch môi trường, làm thực phẩm, làm dược liệu và được dùng trong công nghiệp chế biến thực phẩm.

3. Bên cạnh những nấm có ích cũng có một số nấm gây ngộ độc và gây bệnh cho người, động vật, thực vật.

4. Để phòng bệnh do nấm cần vệ sinh cá nhân sạch sẽ, vệ sinh môi trường, nơi ở khô ráo, đủ ánh sáng.