Bài 43: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế

I. Vấn đề năng lượng và nhiên liệu

1. Năng lượng và nhiên liệu có vai trò quan trọng như thế nào đối với sự phát triển kinh tế

Có nhiều dạng năng lượng khác nhau như: nhiệt năng, hóa năng, điện năng, quang năng,... Từ dạng năng lượng này có thể biến đổi sang dạng năng lượng khác.

Mọi quá trình hoạt động của con người đều cần năng lượng và nhiên liệu. Năng lượng và nhiên liệu cần cho sự phát triển các ngành kinh tế như nông nghiệp, công nghiệp, xây dựng, giao thông vận tải. Nhân loại không thể tồn tại và phát triển nếu thiếu năng lượng.

2. Những vấn đề đang đặt ra về năng lượng và nhiên liệu

Cùng với sự phát triển kinh tế, nhu cầu về năng lượng và nhiên liệu ngày càng tăng.

Tất cả những dầu mỏ lớn (trữ lượng hơn 500 triệu thùng dầu) đã đạt mức đỉnh về sản lượng từ năm 1964. Vào năm 2000, người ta khám phá thêm được 13 mỏ dầu. Trong năm 2001, số lượng còn lại là 6 và đến năm 2003, không có mỏ dầu nào mới cả.

Theo số liệu năm 1993, con người đã khai thác than đá khoảng 2000 triệu tấn/năm, dầu mỏ khoảng 3000 triệu tấn/năm.

Khai thác và sử dụng năng lượng hóa thạch còn là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây nên ô nhiễm môi trường và làm thay đổi khí hậu toàn cầu.

3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề năng lượng và nhiên liệu như thế nào?

Để giải quyết vấn đề năng lượng cho tương lai, hóa học và các ngành khoa học khác đã nghiên cứu góp phần sản xuất và sử dụng nhiên liệu, năng lượng nhân tạo thay thế cho nguồn nhiên liệu thiên nhiên như than đá, dầu mỏ

Ví dụ:

• Khai thác và sử dụng nhiên liệu ít gây ô nhiễm môi trường: xây dựng hầm biogas và sử dụng biogas để đun nấu.

• Phát triển năng lượng sạch là thủy năng.

II. Vấn đề vật liệu

1. Vai trò của vật liệu đối với sự phát triển kinh tế

Vật liệu là cơ sở vật chất của sự sinh tồn và phát triển của loài người. Vật liệu được dùng trong xây dựng nhà cửa, cầu cống, các công trình kiến trúc,...

Hóa học cùng các ngành khoa học khác đã tạo ra các loại vật liệu có thể dẫn tới sự thay đổi lớn cho cuộc sống văn minh hiện đại. Trong lịch sử phát triển của nhân loại đã sử dụng nhiều loại vật liệu khác nhau:

2. Vấn đề vật liệu đang đặt ra cho nhân loại

Theo đà phát triển của khoa học - kĩ thuật, kinh tế - xã hội, yêu cầu của con người về vật liệu ngày càng phong phú và đa dạng.

Ví dụ: 

• Làm các bộ phận nhân tạo trong ngành y học.

• Làm những vật liệu chuyên dụng để chế tạo thiết bị khai thác trong ngành năng lượng.

3. Hóa học góp phần giải quyết vấn đề vật liệu cho tương lai

Hóa học kết hợp với các ngành trong lĩnh vực kĩ thuật vật liệu đang nghiên cứu và khai thác các vật liệu mới có trọng lượng nhẹ, siêu bền với môi trường, siêu nhỏ,... có công năng đặc biệt như:

• Vật liệu compozit: bền, nhẹ, chắc, không bị axit hoặc kiềm và một số hóa chất phá hủy trong môi trường.

Máy bay làm từ vật liệu siêu nhẹ compozit

• Vật liệu nano: được chế tạo từ những hạt có kích thước cỡ nanomet, có độ cứng cao và dẻo.

Sơn nano giúp máy bay tàng hình

Trong quá trình học tập, nếu có bất kỳ thắc mắc nào, các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cùng thảo luận và trả lời nhé. Chúc các em học tốt!