Bài 22: Biến dạng của vật rắn. Đặc tính của lò xo

1. Biến dạng kéo và biến dạng nén

Khi không có ngoại lực tác dụng, vật rắn có kích thước và hình dạng xác định.

Khi có ngoại lực tác dụng, vật rắn thay đổi hình dạng và kích thước, ta nói vật rắn bị biến dạng. Mức độ biến dạng phụ thuộc vào độ lớn của ngoại lực.

Quả bóng bị biến dạng khi bị nén 

Dây cao su biến dạng khi bị kéo

Khi không còn ngoại lực tác dụng, vật rắn lấy lại được hình dạng và kích thước ban đầu thì biến dạng của vật là biến dạng đàn hồi.

Giới hạn mà trong đó vật rắn còn giữ được tính đàn hồi được gọi là giới hạn đàn hồi của vật rắn.

✽ Khi vật chịu tác dụng của cặp lực nén ngược chiều nhau, vuông góc với bề mặt của vật và hướng vào phía trong vật, ta có biến dạng nén.

Khi vật bị biến dạng nén, kích thước của vật theo phương tác dụng của lực giảm xuống so với kích thước tự nhiên của nó.

✽ Khi vật chịu tác dụng của cặp lực kéo ngược chiều nhau, vuông góc với bề mặt của vật và hướng ra phía ngoài vật, ta có biến dạng kéo.

Khi vật bị biến dạng kéo, kích thước của vật theo phương tác dụng của lực giảm xuống so với kích thước tự nhiên của nó.

2. Các đặc tính của lò xo

Lò xo khi bị biến dạng đàn hồi

Biến dạng của lò xo là kéo hoặc nén tùy thuộc vào chiều của lực đặt vào hai đầu lò xo. Đặc trưng cho sự biến dạng của lò xo là độ biến dạng.

Độ biến dạng của lò xo là hiệu số giữa chiều dài khi bị biến dạng và chiều dài tự nhiên của lò xo.

• Khi lò xo biến dạng nén: độ biến dạng của lò xo âm, độ lớn của độ biến dạng được gọi là độ nén.
• Khi lò xo biến dạng kéo: độ biến dạng của lò xo dương và được gọi là độ dãn.

Khi hai lò xo chịu tác dụng bởi hai lực kéo/nén có độ lớn bằng nhau và đang bị biến dạng đàn hồi, lò xo có độ cứng lớn hơn sẽ bị biến dạng ít hơn.

Giới hạn trong đó vật rắn còn giữ được tính đàn hồi của nó gọi là giới hạn đàn hồi.

1. Biến dạng kéo và biến dạng nén.

2. Các đặc tính của lò xo, giới hạn đàn hồi.