Ngữ pháp

Phân tích thành phần câu trong các câu sau:

a. Nửa tiếng đồng hồ sau, chị Thao chui vào hang.

b. Tác giả thay mặt cho đồng bào miền Nam - những người con ở xa bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn.

c. Thế à, cảm ơn các bạn!

d. Này! Ông giáo ạ! Cái giống nó cũng khôn.

Tìm các thành phần tình thái, cảm thán trong những câu sau đây:

a. Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.

(Làng - Kim Lân)

b. Chao ôi, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hãn hữu cho sáng tác, những hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài. 

(Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long)

c. Ông lão bỗng ngừng lại ngờ ngợ như lời mình không được đúng cho lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đổ đốn đến thế được. 

(Làng - Kim Lân)

Xác định thành phần phụ chú, thành phần khởi ngữ trong các ví dụ sau:

a. Thế rồi bỗng một hôm, chắc rằng hai cậu bàn cãi mãi, hai cậu chợt nghĩ kế rủ Oanh chung tiền mở cỏi trường.

(Nam Cao)

b. Lan - bạn thân của tôi - học giỏi nhất lớp.

c. Nhìn cảnh ấy mọi người đều chảy nước mắt, còn tôi, tôi cảm thấy như có ai đang bóp nghẹt tim tôi.

(Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)

d. Kẹo đây, con lấy mà chia cho em.

(Làng - Kim Lân)

Xác định thành phần biệt lập trong các câu sau và cho biết chúng thuộc thành phần biệt lập nào?

1. Trời ơi, chỉ còn có năm phút!

2. Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

3. Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đổ đốn đến thế được. 

4. Hãy bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta trước những nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đang gia tăng.

5. Ôi kì lạ và thiêng liêng bếp lửa.

6. Lan, bạn thân nhất của tôi, đã chuyển lên thành phố.

7. Có lẽ chiều nay trời sẽ mưa.

8. Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ.

Xác định thành phần biệt lập trong các câu sau và cho biết chúng thuộc thành phần biệt lập nào?

1. Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu.

2. Hình như đó là bạn Lan.

3. Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

4. Cảnh vật chung quanh tối đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học.

5. Quê hương ơi! Lòng tôi cũng như sông

    Tình Bắc Nam chung chảy một dòng.

6. Chao ôi, bắt gặp một người như anh ta là một cơ hội hạn hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một chặng đường dài.

7. Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý hãy còn lề bề lệt bệt chừng như vẫn mệt mỏi lắm.

8. Ngày mai dường như sẽ có bão.

Chỉ ra và gọi tên các thành phần biệt lập có trong các câu sau:

a. Ngoài cửa sổ bấy giờ, những bông hoa bằng lăng thưa thớt - cái giống hoa ngay khi mới nở, màu sắc đã nhợt nhạt. Hẳn vì có lẽ đã sắp hết mùa, hoa đã vãn trên cành, cho nên mấy bông hoa cuối cùng còn sót lại trở nên đậm sắc hơn.

(Bến quê, Nguyễn Minh Châu)

b. Chao ôi, những người ở quanh ta nếu ta không cố mà tìm hiểu họ thì sẽ thấy họ thấy họ thật xấu xa, ngu ngốc, bần tiện.

(Lão Hạc, Nam Cao)

c. Hãy bảo vệ trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta trước những nguy cơ gây nhiễm môi trường đang gia tăng.