Khởi ngữ

KHỞI NGỮ

I. ĐẶC ĐIỂM VÀ CÔNG DỤNG CỦA KHỞI NGỮ TRONG CÂU

1. Phân biệt các từ ngữ in đậm với chủ ngữ trong những câu sau về vị trí trong câu và quan hệ với vị ngữ:

a. Nghe gọi, con bé giật mình, tròn mắt nhìn. Nó ngơ ngác, lạ lùng. Còn anh, anh không ghìm nổi xúc động.

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

b. Giàu, tôi cũng giàu rồi.

(Nguyễn Công Hoan, Bước đường cùng)

c. Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ, chúng ta có thể tin ở tiếng ta, không sợ nó thiếu giàu và đẹp […].

(Phạm Văn Đồng, Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt)

Trả lời

- Các thành phần in đậm đứng trước chủ ngữ. (Chủ ngữ của câu Còn anh, anh không ghìm nỗi xúc động là từ anh thứ hai; của câu (b) là từ tôi: của cầu (c) là chúng ta).

- Các từ in đậm đứng trước chủ ngữ để nêu lên đề tài được nói đến trong câu.

2. Trước các từ ngữ in đậm nói trên, có (hoặc có thể thêm) những quan hệ từ nào?

Trả lời

- Trước các từ này có thể có các từ: còn, đối với, về.

II. LUYỆN TẬP

Bài 1. Tìm các khởi ngữ trong các đoạn trích:

a. Ông cứ đứng vờ vờ xem tranh ảnh chờ người khác đọc rồi nghe lỏm. Điều này ông khổ tâm hết sức. (Kim Lân, Làng)

b. – Vâng! Ông giáo dạy phải! Đối với chúng mình thì thế là sung sướng.

(Nam Cao, Lão Hạc)

c. Một mình thì anh bạn trạm đỉnh Phan-xi-păng ba nghìn một trăm bốn mươi hai mét kia mới một mình hơn cháu.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

d. Làm khí tượng, ở được cao thế mới là lí tưởng chứ.

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

e. Đối với cháu, thật là đột ngột […]

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Trả lời

a. Điều này,

b. Đối với chúng mình,

c. Một mình;

d. Làm khí tượng

e. Đối với cháu

Bài 2. Hãy viết lại các câu sau đây bằng cách chuyển phần được in đậm thành khởi ngữ (có thể thêm trợ từ “thì”):

a. Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.

b. Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.

Trả lời

a) Anh ấy làm bài cẩn thận lắm.

➜ Làm bài thì anh ấy cẩn thận lắm.

b) Tôi hiểu rồi nhưng tôi chưa giải được.

➜ Hiểu thì tôi hiểu rồi nhưng giải thì tôi chưa giải được.