Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

I. TÌM HIỂU BÀI NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi. (Văn bản cảm nhận về đoạn thơ trong bài Mùa xuân nho nhỏ. Bài viết của Hà Vinh, trang 77, 78)

a. Vấn đề nghị luận của văn bản này là gì?

b. Văn bản nêu lên những luận điểm gì về hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ? Người viết đã sử dụng những luận cứ nào để làm sáng tỏ các luận điểm đó?

c. Chỉ ra các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài; nhận xét về bố cục của văn bản.

d. Cách diễn đạt trong từng đoạn của văn bản có làm nổi bật được luận điểm không?

Trả lời

a. Vấn đề nghị luận: khát vọng hoà nhập, dâng hiến cho cuộc đời, cho đất nước.

b. Các luận điểm:

- Hình ảnh mùa xuân trong bài thơ Mùa xuân nho nhỏ mang nhiều tầng lớp ý nghĩa.

- Hình ảnh mùa xuân rạo rực của thiên nhiên, đất nước qua cảm xúc của nhà thơ.

- Ý nghĩa nhan đề bài thơ.

c.

- Dàn ý:

• Mở bài: đoạn 1: Giới thiệu bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của Thanh Hải và cảm nhận của người viết về bài thơ.

• Thân bài: đoạn 2, 3, 4, 5. Mỗi đoạn phân tích một ý.

• Kết bài: đoạn 6, đánh giá chung bài thơ.

- Cách trình bày những cảm nghĩ, ý kiến trong phần Thân bài:

• Khi nói về các trạng thái cảm xúc phong phú của Tế Hanh, tác giả đã phân tích, bình giảng những điểm đặc sắc của hình ảnh, nhịp điệu thơ tương ứng, năm vững đặc trưng của thể loại văn học thơ, đó là tình trữ tình và đã nêu ra luận điểm từ các luận cứ cụ thể.

• Thân bài được nối kết với mở bài một cách chặt chẽ, đúng phương pháp: chứng minh các luận điểm nêu ra ở phần mở bài.

• Kết bài khái quát, củng cố lại ý kiến của người viết và rút ra ý nghĩa của vấn đề chính trong Thân bài.

• Người viết chứng tỏ đã cảm thụ sâu sắc, có những suy nghĩ, rung cảm riêng về bài thơ của Thanh Hải.

- Sự kết hợp hài hoà các điểm trên đã giúp cho bài văn có tính thuyết phục và hấp dẫn.

d. Nhận xét cách diễn đạt: Người viết đã trình bày những cảm nghĩ, đánh giá của mình bằng thái độ tin yêu, bằng tình cảm thiết tha, trìu mến. Lời văn toát lên những rung động trước sự đặc sắc của hình ảnh, giọng điệu thơ.

LUYỆN TẬP

            Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài Mùa xuân nho nhỏ ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.