Lỗi: Trang web OLM.VN không tải hết được tài nguyên, xem cách sửa tại đây.

Bài 21: Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Lý thuyết Các bài giảng

% Mở đầu

Quốc hội, Chủ tịch nước và Chính phủ là những cơ quan, thiết chế đóng vai trò quan trọng trong bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Bài học này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức và hoạt động của Quốc hội, Chủ tịch nước và Chính phủ để từ đó thực hiện được những việc làm phù hợp. góp phần xây dựng bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam vững mạnh.

Em hãy kể một số hoạt động của Quốc hội (hoặc Chủ tịch nước, Chính phủ) trong thực tiễn và chia sẻ ý nghĩa của hoạt động đó.

- Hoạt động của Quốc Hội là thảo luận, ban hành các văn bản pháp luật (ví dụ như: Nghị quyết về Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XIV được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIV, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 15 tháng 6 năm 2018).

- Hoạt động của Chính Phủ là thực hiện các văn bản pháp luật đó.

- Ý nghĩa: Các Nghị quyết ngày có ý nghĩa rất to lớn nhằm góp phần phục hồi nền kinh tế - xã hội và đảm bảo an sinh xã hội, cuộc sống của người dân trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường. Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận định, Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất được tổ chức đã giải quyết những vấn đề cấp bách, thiết thực trong đời sống xã hội, được cử tri và Nhân dân đánh giá cao.

& Khám phá

1. Quốc hội

a) Chức năng của Quốc hội

* Chức năng lập hiến, lập pháp

Em hãy đọc các thông tin sau đề trả lời câu hỏi:

(1) Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội, ngày 02 – 01– 2013, Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 đã được công bố để lấy ý kiến nhân dân. Ngày 28 – 11 – 2013, sau nhiều ngày thảo luận, thống nhất ý kiến Quốc hội khoá XIII, kĩ họp thứ 6 đã biểu quyết thông qua Hiến pháp nước Cộng hoà chủ xã hội chủ nghĩa Việt Nam sửa đồi, bổ sung năm 2013.

(2) Trong kỉ họp thứ 9 Quốc hội khoá XIV, Quốc hội chính thức thông qua 10 luật gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng. Luật Đầu tư (sửa đồi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai, Luật Đê điều, Luật Doanh nghiệp (sửa đổi); Luật Hoà giải, đối thoại tại toà án; Luật Thanh niên (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giám định tư pháp.

       1/ Quốc hội đã thực hiện chức năng lập pháp như thế nào? 

- Quốc hội đã thông qua Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam sửa đổi, bổ sung năm 2013.

- Kì họp thứ 9 Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua 10 luật.

       2/ Chức năng lập hiến, lập pháp của Quốc hội được biểu hiện như thế nào? 

- Chức năng lập hiến của Quốc hội được biểu hiện thông qua hoạt động soạn thảo, sửa đổi, bổ sung, thông qua, ban hành Hiến pháp.

- Chức năng lập pháp của Quốc hội được biểu hiện thông qua hoạt động lập chương trình xây dựng, soạn thảo, thẩm tra, lấy ý kiến, thông qua, ban hành các văn bản luật.

*Chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước

Em hãy đọc các thông tin sau để trả lời câu hỏi:

(1) Chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước của Quốc hội được quy định tại Điều 69, Điều 70 của Hiến pháp năm 2013 và một số điều tại Chương I của Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Theo đó, Quốc hội quyết định mục tiêu, chỉ tiêu, chính sách, nhiệm vụ cơ bản phát triển kinh tế - xã hội dài hạn và hàng năm của đất nước, chủ trương đầu tư chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trong quốc gia, quyết định chính sách cơ bản về tài chính, tiền tệ quốc gia, quyết định sách dân tộc, chính sách tôn giáo, chính sách cơ bản về đối ngoại của Nhà nước... (Điều 7 Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014, sửa đổi, bổ sung năm 2020).

(2) Trong nhiệm kì của Quốc hội khoa XIV (2016 – 2021), Quốc hội đã quyết định một số vấn đề quan trọng của đất nước như dự án đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành; dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía đồng giai đoạn 2017 – 2020, đề án tổng thể phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2030. 

       1/ Trong nhiệm kì khoả XIV, Quốc hội đã quyết định những vấn đề quan trọng nào của đất nước ? 

- Dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành

- Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017- 2020,

- Đề án tổng thể phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2012-2030, ...

       2/ Theo em, Quốc hội có quyền quyết định những vấn đề nào để thực hiện chức năng của mình? Nêu ví dụ minh hoạ. 

- Quốc hội có quyền quyết định những vấn đề về mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, những vấn đề liên quan đến việc xây dựng, phát triển nhà nước và nâng cao đời sống của nhân dân, những vấn đề đối nội, đối ngoại và quốc phòng, an ninh đất nước.

- Ví dụ: Quốc hội khóa XIV đã tiến hành sửa đổi, bổ sung một số đạo luật về tổ chức bộ máy nhà nước để vừa thể chế hóa những tư tưởng và nội dung mới của Hiến pháp năm 2013, vừa thể chế hóa Nghị quyết số 18-NQ/TW, ngày 25-10- 2017, của Hội nghị Trung ương 6 khóa XII, về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả” và Nghị quyết số 56/2017/QH14, ngày 24-11-2017, của Quốc hội, “Về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả”, đồng thời khắc phục một số vướng mắc, bất cập trong quá trình thi hành luật thời gian qua, như Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức...

*Chức năng giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước

Em hãy đọc thông tin sau để trả lời câu hỏi:

Chức năng giám sát tối cao của Quốc hội đối với hoạt động của Nhà nước được quy định tại Điều 69 và Khoản 2 Điều 70 Hiến pháp năm 2013, Khoản 2 Điều 2 Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Theo đó, Quốc hội thực hiện quyền giám sát tối cao việc tuân theo Hiến pháp, luật và nghị quyết của Quốc hội; xét báo cáo công tác của Chủ tịch nước, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Chính phủ, Toà án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Hội đồng bầu cử quốc gia, Kiểm toán nhà nước và cơ quan khác do Quốc hội thành lập. Việc giảm sát được thực hiện thông qua nhiều hình thức như: xem báo cáo hoạt động của các cơ quan nhà nước; thông qua hoạt động chất vấn của đại biểu Quốc hội, thông qua việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn.

       Theo em, tại sao hoạt động của Nhà nước cần có sự giám sát tối cao của Quốc hội?

Việc thực hiện quyền giám sát tối cao của Quốc hội có ý nghĩa hết sức quan trọng, thể hiện vai trò của cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước, bảo đảm tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân.

b) Cơ cấu tổ chức và hoạt động của Quốc hội

*Cơ cấu tổ chức của Quốc hội

Em hãy quan sát sơ đồ để trả lời câu hỏi:

Theo em, có thể thay đổi vị trí của các thành phần trong sơ đồ trên được hay không ? Vì sao? 

- Không thể tự ý thay đổi vị trí các thành phần trong sơ đồ trên vì cơ cấu tổ chức của Quốc hội đã được quy định tại Hiến pháp 2013 và Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020). Mỗi cơ quan, cá nhân trong Quốc hội giữ một vị trí, vai trò riêng.

*Hình thức hoạt động của Quốc hội

Em hãy đọc thông tin sau để trả lời câu hỏi:

Hình thức hoạt động của Quốc hội được quy định cụ thể trong Luật Tổ chức Quốc hội năm 2014 (sửa đổi, bổ sung năm 2020), theo đó “Nhiệm kì của mỗi khoa Quốc hội là 5 năm. Trong trường hợp đặc biệt, nếu được ít nhất hai phần ba tổng số đại biểu Quốc hội biểu quyết tân thành thi Quốc hội quyết định rút ngắn hoặc kéo dài nhiệm kỉ của mình nhưng không được quá 12 tháng, trừ trường hợp có chiến tranh" (Khoản 1, 3 Điều 2), “Quốc hội họp công khai.

loading...

Trong trường hợp cần thiết thì có thể họp kín. Trường hợp Chủ tịch nước, Uỷ ban thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ hoặc ít nhất một phần ba tầng số đại biểu Quốc hội yêu cầu thi Quốc hội họp bất thường" (Khoản 1, 2 Điều 90), “Quốc hội quyết định các vấn đề tại phiên họp toàn thể bảng biểu quyết. Đại biểu Quốc hội có quyền biểu quyết tán thành, không tán thành hoặc không biểu quyết, Quốc hội quyết định áp dụng một trong các hình thức biểu quyết: biểu quyết công khai, bỏ phiếu kín" (Khoản 1, 2 Điều 96).

       1/ Em hãy cho biết, kì họp của Quốc hội có phải là hình thức hoạt động của Quốc hội không. Vì sao? 

- Kì họp của Quốc hội là hình thức hoạt động của Quốc hội vì:

       + Kì họp là nơi biểu hiện trực tiếp và tập trung nhất quyền lực nhà nước của Quốc hội; đồng thời là nơi thể hiện trí tuệ tập thể của các đại biểu Quốc hội.

       + Tại kì họp, Quốc hội thảo luận dân chủ và quyết định những vấn đề quan trọng nhất của đất nước và của nhân dân; thực hiện quyền giám sát tối cao đối với hoạt động của các cơ quan nhà nước.

       2/ Nếu các hình thức hoạt động của Quốc hội mà em biết. 

- Kì họp Quốc hội,

- Phiên họp Quốc hội,

- Cuộc họp Quốc hội.

2. Chủ tịch nước

a) Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của Chủ tịch nước

Em hãy đọc các thông tin sau đề trả lời câu hỏi:

(1) Trong nhiệm kì 2016 – 2021, Chủ tịch nước Việt Nam đã kí Lệnh công bố 72 Luật. 2 Pháp lệnh đã được Quốc hội, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khoá XIV thông qua. Chú tịch nước cũng thường xuyên quan tâm, phối hợp chỉ đạo các phong trào thi đua yêu nước và việc thực hiện chính sách khen thưởng trong cả nước, quyết định tạng thường. 343 718 huân, huy chương: 25 146 danh hiệu vinh dự Nhà nước, trong đó phong tăng 314 danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, 84 danh hiệu Anh hùng Lao đồng thời kì đổi mới; đồng thời Chủ tịch nước dành thời gian tìm hiểu tình hình đời sống. sản xuất của nhân dân, lắng nghe, chia sẻ tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị của các tầng lớp nhân dân đối với Đảng, Nhà nước,...)

(2) Ngày 21 – 10 – 2020, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước đã trao quyết định bổ nhiệm 9 đại sử Việt Nam tại nước ngoài nhiệm kì 2020 – 2023 và tiếp các đại sứ, trưởng cơ quan đại diện Việt Nam tại nước ngoài chuẩn bị lên đường nhận nhiệm vụ.

Em hãy cho biết, các thông tin trên đề cập đến chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn gì của Chủ tịch nước. 

- Công bố Hiến pháp, luật, pháp lệnh.

- Quyết định tặng thưởng huân chương, huy chương, các giải thưởng nhà nước, danh hiệu vinh dự nhà nước.

- Quyết định cử, triệu hồi đại sứ đặc mệnh toàn quyền của Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

b) Hình thức hoạt động của Chủ tịch nước

Em hãy đọc các thông tin sau để trả lời câu hỏi:

(1) Theo Điều 91, 92, 93 Hiến pháp năm 2013 quy định: “Chủ tịch nước ban hành lệnh, quyết định để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Phó Chủ tịch nước giúp Chủ tịch nước thực hiện nhiệm vụ và có thể được Chủ tịch nước uỷ nhiệm thay Chủ tịch nước thực hiện một số nhiệm vụ. Khi Chủ tịch nước không làm việc được trong thời gian dài thì Phó Chủ tịch nước giữ quyền Chủ tịch nước. Trong trường hợp khuyết Chủ tịch nước thi Phó Chủ tịch nước giữ quyền Chủ tịch nước cho đến khi Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước mới".

(2) Trong suốt nhiệm kì 2016 – 2021, Chủ tịch nước thường xuyên dành thời gian tim hiều tinh hình đời sống, sản xuất của nhân dân; lắng nghe, chia sẻ tâm tư, nguyện vọng và kiến nghị của các tầng lớp nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; thăm và tặng quà các cán bộ lão thành cách mạng, nhân sĩ, trí thức, chức sắc tôn giáo tiêu biểu, đồng bào các dân tộc thiểu số; tặng học bổng cho học sinh nghèo,...

Dựa vào các thông tin trên, em hãy cho biết hình thức hoạt động của Chủ tịch nước là gì? 

- Các hoạt động cá nhân: lắng nghe, tìm hiểu đời sống nhân dân, quan tâm đến tâm tư, nguyện vọng của mọi người dân, thăm và tặng quà cho các cá nhân tiêu biểu,...

- Việc ban hành lệnh, quyết định.

- Việc ủy nhiệm cho Phó Chủ tích nước thực hiện một số nhiệm vụ thay thế mình.

3. Chính phủ

a) Chức năng của Chính phủ

Em hãy đọc các thông tin sau để trả lời câu hỏi:

(1) Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) quy định. “Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội. Chính phủ chịu trách nhiệm trước Quốc hội và báo cáo công tác trước Quốc hội, Uỷ ban thường vụ Quốc hội. Chủ tịch nước (Điều 1). Để thực hiện chức năng của mình, Chính phủ có nhiệm vụ và quyền hạn được quy định cụ thể tại Điều 96 Hiến pháp năm 2013 và trong Chương II của Luật Tổ chức Chính phủ.

(2) Ngày 17 – 7 – 2017, Chính phủ ban hành Nghị định số 80/2017/NĐ-CP quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng, chống bạo lực học đường. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 05 – 9 - 2017.

(3) Sáng ngày 20–10–2020, tại phiên khai mạc kí họp thứ 10 Quốc hội khoa XIV, Thủ tướng Chính phủ đã thay mặt Chính phủ trình bày Báo cáo tỉnh hình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 và 5 năm 2016 – 2020; dự kiến Kế hoạch năm 2021 và phương hướng, nhiệm vụ 5 năm 2021 – 2025.

       1/ Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 80/2017/NĐ-CP thể hiện chức năng gì? 

- Việc Chính phủ ban hành Nghị định số 80/2017/NĐ-CP thể hiện chức năng hành pháp của chính phủ.

       2/ Vì sao Chính phủ phải báo cáo với Quốc hội ở phiên họp, kì họp của Quốc hội? 

- Chính phủ phải báo cáo với Quốc hội ở phiên họp, kì họp của Quốc hội vì: Luật Tổ chức Chính phủ quy định: Chính phủ là cơ quan hành chính nhà nước cao nhất, thực hiện quyền hành pháp, là cơ quan chấp hành của Quốc hội.

       3/ Chức năng hành pháp của Chính phủ là gì? Vì sao Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội? 

- Chính phủ tổ chức thi hành Hiến pháp, luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Uỷ ban thường vụ Quốc hội.

- Chức năng hành pháp của Chính phủ được thể hiện qua các phương diện như:

       + Đề xuất, xây dựng chính sách vĩ mô, đề xuất định hướng phát triển kinh tế - xã hội

       + Đề xuất dự thảo luật trình Quốc hội;

       + Ban hành chính sách, kế hoạch cụ thể theo thẩm quyền, an hành các văn bản dưới luật để thực thi các chủ trương, chính sách, văn bản do Quốc hội ban hành: tổ chức thực hiện pháp luật;

       + Thiết lập trật tự hành chính, thống nhất quản lí nền hành chính quốc gia trên cơ sở quy định của pháp luật....

       + Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội vì Chính phủ do Quốc hội bầu ra, chịu sự giám sát của Quốc hội.

b) Cơ cấu tổ chức và hoạt động của Chính phủ

*Cơ cấu tổ chức

Dựa vào sơ đồ 2, em hãy trình bày cơ cấu tổ chức của Chính phủ. Kể tên các bộ và cơ quan ngang bộ của nước ta hiện nay. 

- Cơ cấu tổ chức của Chính phủ:

       + Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ, chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và những nhiệm vụ được giao.

       + Cơ cấu tổ chức của Chính phủ gồm bộ và cơ quan ngang bộ. Đây là những cơ quan của Chính phủ thực hiện chức năng quản lí nhà nước về một số ngành, lĩnh vực và các dịch vụ công thuộc ngành, lĩnh vực trong phạm vi toàn quốc.

       + Cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ gồm vụ, văn phòng, thanh tra, cục, tổng cục, đơn vị sự nghiệp công lập.

- Các bộ và cơ quan ngang bộ của nước ta hiện nay: Bộ Công an, Bộ Công thương, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Giao thông vận tải, Bộ kế hoạch và đầu tư, Bộ khoa học và công nghệ, Bộ Lao động – Thương binh và xã hội, Bộ Ngoại giao, Bộ Nội vụ, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Bộ Quốc phòng, Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên và môi trường, Bộ Tư pháp, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Văn hóa thể thao và du lịch, Bộ xây dựng, Bộ Y tế.

*Hình thức hoạt động

Em hãy đọc thông tin sau để trả lời câu hỏi:

Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2019) quy định: “Chế độ làm việc của Chính phủ và từng thành viên Chính phủ được thực hiện kết hợp giữa quyền hạn, trách nhiệm của tập thể Chinh phủ với quyền hạn, trách nhiệm cá nhân của Thủ tướng Chính phủ và cả nhân từng thành viên Chính phủ. Chính phủ làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số" (Điều 43). “Chính phủ họp thường kì mỗi tháng một phiên hoặc họp chuyên đề hoặc họp để giải quyết công việc phát sinh đột xuất theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, theo yêu cầu của Chủ tịch nước hoặc của ít nhất một phần ba tổng số thành viên Chính phủ. Trong trường hợp Chính phủ không họp. Thủ tướng Chính phủ quyết định gửi lấy ý kiến các thành viên Chính phủ bằng văn bản. Chính phủ họp theo yêu cầu của Chủ tịch nước đề bản về vấn đề mà Chủ tịch nước xét thấy cần thiết để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Chủ tịch nước." (Điều 44).

loading...

       1/ Chính phủ hoạt động theo hình thức nào?

- Chính phủ hoạt động theo 3 hình thức:

       + Thông qua các phiên họp của Chính phủ

       + Thông qua hoạt động của Thủ tướng Chính phủ

       + Thông qua hoạt dộng của Bộ trưởng và Thủ trưởng cơ quan ngang bộ.

       2/ Việc Chính phủ làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số thể hiện nguyên tắc gì trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam? 

- Việc Chính phủ làm việc theo chế độ tập thể, quyết định theo đa số thể hiện nguyên tắc chế độ tập thể quyết định theo đa số trong tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

? Luyện tập

1. Em hãy cho biết các ý kiến sau đây đúng hay sai. Vì sao?

a. Quốc hội có thể thực hiện quyền lập pháp bằng việc xem xét, thảo luận, thông qua các văn bản luật do Chính phủ soạn thảo.

- Đúng. Vì Quốc hội thực hiện quyền lập pháp thông qua các văn bản pháp luật do các cơ quan có thẩm quyền soạn thảo, xây dựng.

b. Mọi công dân đều được đóng góp ý kiến khi Quốc hội trưng cầu ý dân. 

- Sai. Chỉ có công dân từ đủ 18 tuổi trở lên mới được tham gia biểu quyết khi Nhà nước trưng cầu ý dân.

c. Nhân dân là người bầu ra Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ. 

- Đúng. Vì nhân dân bầu ra đại biểu Quốc hội. Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ là đại biểu Quốc hội và được các đại biểu Quốc hội khác bầu nên. Do đó, nhân dân là người gián tiếp bầu ra Chủ tịch nước và Thủ tướng Chính phủ.

2. Em có nhận xét gì về hành vi của mỗi nhân vật trong các tình huống sau?

a. G đăng tải những bài viết, video lên mạng xã hội để phát tán những thông tin sai lệch về các chủ trương, chính sách phòng, chống dịch COVID – 19 của Chính phủ.

- Việc làm của G là sai, làm như thế sẽ gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch bệnh. Hơn nữa làm ảnh hưởng uy tín của Chính phủ. Đây là hành vi vi phạm pháp luật và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

b. A chăm chú xem truyền hình tưởng thuật trực tiếp phiên chất vấn của đại biểu Quốc hội. 

- A làm đúng. Việc xem tường thuật phiên chất vấn của đại biểu Quốc hội giúp chúng ta có thêm nhiều thông tin bổ ích về tình hình đất nước.

c. Bà N bảo mọi người trong gia đình đưa phiếu để mình đi bầu cử hộ

- bà N đã làm sai vì không có quyền được bỏ phiếu bầu cử thay người khác, trừ một số trường hợp theo luật định. 

d. K từ chối khi được bạn học rủ xem một clip có nội dung xuyên tạc về Chủ tịch nước trên mạng xã hội.

- K làm thế là đúng, vì thông tin tiếp nhận phải là nguồn thông tin chính thống. Cần phải tránh xa và lên án những thông tin xuyên tạc, làm ảnh hưởng uy tín của hệ thống chính trị.

3. Xử lí tỉnh huống

a. Thấy Đ chấm chủ xem danh sách ứng cử đại biểu Quốc hội, H liền nói với bạn rằng việc bầu cử đại biểu Quốc hội là chuyện riêng của người lớn, học sinh chưa đủ tuổi đi bỏ phiếu nên không cần thiết phải quan tâm.

Nếu là Đ, em sẽ nói gì với H? 

- Nếu là Đ, em sẽ giải thích cho H hiểu về vai trò của Quốc hội đối với đất nước và đối với nhân dân nói chung và đối với học sinh nói riêng. Đồng thời, khuyên H nên tìm hiểu những thông tin về Quốc hội để phục vụ cho học tập cũng như cuộc sống.

b. Giờ ra chơi, A mở mạng xã hội cho các bạn xung quanh xem một clip cắt ghép, lồng tiếng có nội dung xuyên tạc về một số lãnh đạo các cơ quan nhà nước. V không đồng ý với việc làm đó nên góp ý bảo các bạn dừng lại. Tuy nhiên A nói rằng mọi người chỉ xem clip để giải trí nên sẽ không ảnh hưởng gì.

Nếu là V em sẽ làm gì? 

- Nếu là V, em sẽ giải thích, góp ý để chú H hiểu đúng về vị trí, vai trò của một số lãnh đạo trong bộ máy nhà nước. Đồng thời sẽ cho H biết, nếu xuyên tạc làm ảnh hưởng đến uy tín, danh dự của nguyên thủ quốc gia sẽ bị xử lí như thế nào.

^ Vận dụng

1. Em và các bạn hãy liệt kê các việc học sinh có thể làm để góp phần ủng hộ các chính sách của Quốc hội, Chủ tịch nước, Chính phủ đối với người dân ở địa phương em. 

- Việc học sinh có thể làm:

       + Đi bỏ phiếu khi đến tuổi theo quy định

       + Tìm hiểu về Hiến pháp, pháp luật.

       + Tìm hiểu về bộ máy nhà nước.

       + Tuân thủ những chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đề ra.

- Việc không nên làm: tránh những tư tưởng sai lệch, xuyên tạc thông tin về Chính phủ.

2. Em hãy viết một bài luận về ý nghĩa của việc Quốc hội tổ chức lấy ý kiến nhân dân khi làm Hiến pháp và chia sẻ sản phẩm với cả lớp.

Em có thể viết bài dựa trên các luận điểm sau: 

- Lấy ý kiến nhân dân về Hiến pháp là cách thức dân chủ, thể hiện quyền và vai trò làm chủ của nhân dân đối với các vấn đề quốc gia đại sự;

- Tạo điều kiện người dân có thể thể hiện các quan điểm, chính kiến về toàn bộ bản Hiến pháp nói chung cũng như đối với từng điều khoản cụ thể của Hiến pháp

- Nếu không lấy ý kiến của nhân dân sẽ dẫn đến một Hiến pháp không tốt, không tạo ra sự đồng thuận trong nhân dân và như thế có thể gây chia rẽ, có hại cho sự phát triển của đất nước.

- Khi thực hiện trưng cầu dân ý, ngay cả ý kiến khác trái chiều chúng ta cũng cần trân trọng, ghi nhận và suy nghĩ một cách thấu đáo để giúp chất lượng Hiến pháp cao hơn.

Phụ huynh có nhu cầu đăng ký học kèm trực tuyến với giáo viên OLM xem tại đây, hoặc liên hệ: 0966 971 996 (cô Quyên)