Lỗi: Trang web OLM.VN không tải hết được tài nguyên, xem cách sửa tại đây.

Bài 17: Nội dung cơ bản của Hiến pháp về kinh tế, văn hóa, xã hội, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường

Lý thuyết Các bài giảng

% Mở đầu

Kinh tế, xã hội, văn hoá, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường là những lĩnh vực đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của một đất nước. Hiến pháp năm 2013 có 14 Điều tại Chương III đề quy định chế độ, chính sách của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam về những lĩnh vực này. Bài học này sẽ giúp chúng ta biết được những quy định cụ thể của Hiến pháp về kinh tế, văn hoá, xã hội, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường để nâng cao nhận thức, đồng thời hiểu rõ hơn về trách nhiệm của bàn thân trong việc thực hiện các quy định của Hiến pháp.

Em hãy chia sẻ một khẩu hiệu về kinh tế, văn hoá, giáo dục, khoa học, công nghệ và môi trường mà em biết. Theo em, khẩu hiệu đó được sử dụng để làm gì?

*Em tham khảo một số khẩu hiểu sau:

- Về kinh tế: “Viết nên cuộc sống” của hãng bút bi Thiên Long: câu khẩu hiệu trên nhằm mục đích giới thiệu cho người dùng biết đến hãng bút bi Thiên Long, vừa ngắn gọn, mục tiêu rõ ràng hướng đến mục tiêu là giới thiệu bút bi, không gây phản cảm và luôn nhấn mạnh vào lợi ích sản phẩm.

- Văn hóa: “Xếp hàng là văn minh”: câu khẩu hiệu trên nói về văn hóa xếp hàng, mục đích sử dụng của câu nói này nhằm tuyên truyền đến mọi người về việc xếp hàng khi có việc gì liên quan đến việc thứ tự trước sau, không bon chen ồ ạt gây ảnh hưởng đến mọi người và nơi công cộng.

- Giáo dục: “Việc học của bạn, tương lai của đất nước”: dùng để nói lên tầm quan trọng của việc học tập của mỗi cá nhân trên đất nước Việt Nam, việc học giúp nâng cao tri thức, nâng cao dân trí xã hội, góp phần làm cho đất nước phát triển và giàu mạnh.

- Khoa học và công nghệ: “connecting people – Kết nối mọi người”: ý muốn nói khoa học giúp kết nói con người lại với nhau câu khẩu hiệu trên của hãng điện thoại di động nổi tiếng: Nokia

- Môi trường: “Môi trường hôm nay -  cuộc sống ngày mai”: dùng để nói lên tầm quan trọng của môi trường ta đang sống, bảo vệ môi trường cũng chính là bảo vệ chính cuộc sống của chúng ta.

& Khám phá

1. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về kinh tế

Em hãy đọc đoạn hội thoại, trường họp sau để trả lời câu hỏi:

(1) Thấy hai anh em đang đóng gói hàng đề gửi cho khách, bà nội liền tới phụ giúp. Ba bà cháu vừa làm vừa nói chuyện

Bà nội: Các cháu sướng thật đấy, tự do buôn bán, chẳng như thời bao cấp của ông bà ngày xưa.

Anh trai: Vâng ai Kinh tế Việt Nam hiện nay là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế mà bá. Mọi người dân đều có thể tự do kinh doanh, buôn bán những mặt hàng mà pháp luật không cầm.

Em trai. Cái này thì em nhiều lần nghe thấy trên ti vi rồi, nhưng mà kinh tế Việt Nam gồm những thành phần nào vậy anh? Như gia đình mình thi thuộc thành phần kinh tế nào ạ?

Anh trai: Thi gồm có kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Việc kinh doanh, buôn bán của gia đình minh thi thuộc thành phần kinh tế tư nhân.

Khi được mẹ nhờ ra Uỷ ban nhân dân xã nộp thuế sử dụng đất ở, anh B bản khoản không hiểu vì sao gia đình minh đã bỏ tiền đề mua đất và được chính quyền cấp giấy phép sử dụng đất lâu dài rồi mà hằng năm vẫn phải đóng thuế.

       1/ Em hãy nêu ý kiến nhận xét về câu nói của nhân vật anh trai trong hội thoại 1.

- Câu nói của nhân vật anh trai là những câu nói rất đúng, thể hiện anh là người có hiểu biết về kinh tế Việt Nam, hiểu biết về quy định của nhà nước về kinh tế và các loại hình kinh tế/

       2/ Em hãy phân biệt quyền sở hữu đất đai và quyền sử dụng đất.

- Quyền sở hữu đất đai là quyền mà Nhà nước trao cho các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng ổn định, lâu dài thông qua các hình thức giao đất, cho thuê đất, cho phép nhận, chuyển nhượng quyền sử đụng đất và công nhận quyền sử dụng đất. Đồng thời Nhà nước vẫn thực hiện quyền chiếm hữu đất đai của mình thông qua các hoạt động như đo đạc, khảo sát, đánh giá, phân hạng đất trên phạm vi cả nước  để nắm bắt được tình trạng đất và biến động từ đất. Tóm lại, người sử dụng đất tuy cũng có quyền chiếm hữu nhưng là chiếm hữu để sử dụng theo quy định của Nhà nước.

- Quyền sử dụng đất được hiểu là quyền khai thác các thuộc tính có ích của đất đai  để phục vụ cho các mục tiêu kinh tế-XH của đất nước. Nhà nước không tự mình trực tiếp sử dụng toàn bộ đất đai mà tổ chức cho toàn xã hội sử dụng đất vào mọi mục đích. Quyền sử dụng đất được giao cho người sử dụng (tổ chức, hộ gia đình, cá nhân) trên những thửa đất cụ thể. Nhưng không vì thế mà Nhà nước mất đi quyền quyền năng của mình, Nhà nước sẽ quản lí thông qua các hình thức như sau: xây dựng, xét duyệt  quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cụ thể, xây dựng ban hành các quy phạm pháp luật về quản lí và sử dụng đất ,…Đồng thời người sử dụng đất cũng phải nộp thuế sử dụng đất, thuế chuyển quyền sử dụng đất, chi phí trước bạ, địa chính và tiền sử dụng đất cho Nhà nước,…           

2. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về văn hoá, xã hội

Em hãy đọc thông tin sau đề trả lời câu hỏi. 

Trong thời kì đổi mới và hội nhập quốc tế, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm xây dựng và tổ chức thực hiện tốt các chính sách văn hoá, xã hội, coi đây là một trong những mục tiêu quan trọng đề phát triển đất nước toàn diện. Hiến pháp năm 2013 khẳng định: Nhà nước bảo đảm thực hiện chính sách ưu đãi người có công và tạo bình đẳng về cơ hội để công dân thụ hưởng phúc lợi xã hội, phát triển hệ thống an sinh xã hội, có chính sách trợ giúp người cao tuổi, người khuyết tật, người nghèo và người có hoàn cảnh khó khăn khác, có chính sách phát triển nhà ở, tạo điều kiện để mọi người có chỗ ở. Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân tạo việc làm cho người lao động và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động, người sử dụng lao động. Nhà nước, xã hội đầu tư phát triển sự nghiệp bảo vệ, chăm sóc sức khoẻ của nhân dân, thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, có chính sách ưu tiên chăm sóc sức у khoẻ cho đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào ở miền núi, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn. Đồng thời, Nhà nước, xã hội cũng chú trọng chăm lo xây dựng và phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại; phát triển văn học, nghệ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu tinh thần đa dạng và lành mạnh của nhân dân, phát triển các phương tiện thông tin đại chúng nhằm đáp ứng nhu cầu thông tin của nhân dân, phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; tạo môi trường xây dựng gia đình Việt Nam ấm no, tiến bộ, hạnh phúc xây dựng con người Việt Nam có sức khoẻ, văn hoá, giàu lòng yêu nước, có tinh thần đoàn kết, ý thức làm chủ, trách nhiệm công dân. 

       1/ Em hãy lấy ví dụ thực tế để minh hoạ cho nội dung trong thông tin trên.

- Nhà nước có những chính sách hỗ trợ cho thương, bệnh binh, những ai là cựu chiến binh được bảo hiểm y tế chi trả 100% chi phí khám sức khỏe định kì.

- Những người có công với cách mạng được cấp nhà miễn phí và hàng tháng có trợ cấp hàng tháng.

- Những bà con ở vùng sâu vùng xa vùng đặc biệt khó khăn được nhà nước hỗ trợ tiền, lương thực, cho vay vốn để xóa đói giảm nghèo, có dịch vụ chăm sóc y tế đặc biệt cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn, con em được hỗ trợ đi học đầy đủ.

- ...

       2/ Theo em, nội dung về văn hoá, xã hội của Hiến pháp có ý nghĩa như thế nào đến đời sống của nhân dân và sự phát triển của đất nước?

- Tạo sự công bằng bình đẳng cho nhân dân, tạo công bằng xã hội, nâng cao chất lượng cuộc sống con người. Làm nền tảng xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại. Từ đó góp phần xây dựng một Việt Nam ấm no, hạnh phúc, công bằng, dân chủ, văn mình, giàu lòng yêu nước.

3. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về giáo dục

Em hãy đọc thông tin sau để trả lời câu hỏi:

Xác định “một dân tộc dốt là một dân tộc yếu" ngay sau Cách mạng Tháng Tám, ngày 3 – 9 – 1945, trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xếp tiêu diệt giặc dốt là một trong sáu nhiệm vụ cấp bách của chính quyền. Từ đó đến nay, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chú trọng phát triển giáo dục nhằm nâng cao trình độ dân trí, phát triển nguồn nhân lực có chất lượng, góp phần nâng cao vị thế của đất nước. Hiến pháp năm 2013 khẳng định phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu của đất nước. Nhà nước ưu tiên đầu tư và thu hút các nguồn đầu tư khác cho giáo dục; chăm lo giáo dục mầm non; bảo đảm giáo dục tiểu học là bắt buộc. Nhà nước không thu học phí; từng bước phổ cập giáo dục trung học phát triển giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp; thực hiện chính sách học bổng, học phi hợp lí. Nhà nước ưu tiền phát triển giáo dục ở miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn; ưu tiên sử dụng, phát triển nhân tài; tạo điều kiện để người khuyết tật và người nghèo được học văn hoá và học nghề.

       1/ Em hãy nêu ví dụ về việc thực hiện tốt quy định của Hiến pháp năm 2013 về giáo dục

- Phổ cấp giáo dục các cấp học, đảm bảo mọi người đều có quyền được đi học. Trẻ em đều được đến trường từ nông thôn cho đến thành phố và thậm chí ở vùng núi, hải đảo. Ở một số tỉnh miền núi khó khăn, nhà trường kết hợp với chính quyền địa phương vận động bà con cho trẻ đến trường để phổ cập giáo dục, từ đó góp phần nâng cao dân trí, xóa bỏ những hủ tục lạc hậu.

       2/ Theo em, vì sao Nhà nước ta lại xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu của quốc gia?

- Nhà nước ta xác định giáo dục là quốc sách hàng đầu của quốc gia vì:

       + Thứ nhất: Giáo dục đào tạo là điều kiện tiên quyết góp phần phát triển kinh tế.

       + Thứ hai: Giáo dục đào tạo góp phần ổn định chính trị xã hội.

       + Thứ ba: trên hết giáo dục đào tạo góp phần nâng cao chỉ số phát triển con người

- Do đó giáo dục - đào tạo có tác dụng to lớn đến toàn bộ đời sống vật chất và đời sống tinh thần của xã hội. Phát triển giáo dục - đào tạo là cơ sở để thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chiến lược con người của Đảng và Nhà nước ta. Chính sách giáo dục là quốc sách hàng đầu được thể hiện ngay trong Điều 35 của Hiến pháp 1992: “giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu”, đến Hiến pháp 1992 sửa đổi năm 2001 thì sửa thành: “Phát triển giáo dục là quốc sách hàng đầu”.

- Như vậy, ngay trong quy định của Hiến pháp, Đảng và Nhà nước ta đã xác định tầm quan trọng của giáo dục. Theo quan điểm của nhà nước ta, không có sự đầu tư nào mang lại nhiều lợi ích như đầu tư cho giáo dục, bởi giáo dục là hoạt động mà qua đó hình thành nên nhân cách của công dân, đào tạo nên những người lao động có nghề, năng động và sáng tạo, là tiền đề cho sự phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.

4. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về khoa học, công nghệ

Em hãy đọc thông tin, trường hợp sau để trả lời câu hỏi:

(1) Chính phủ đã quyết định năm 2016 là năm Quốc gia Khởi nghiệp. Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia – TECHFEST VIETNAM là sự kiện thường niên lớn nhất dành cho cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam, do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành, cơ quan, tổ chức chính trị - xã hội bắt đầu từ năm 2016 cho đến các năm tiếp theo thắp sáng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo với sự định hưởng và đồng hành của Chính phủ thông qua Đề án 844 trong bối cảnh của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Trong các đợt tổ chức mấy năm gần đây đã có rất nhiều các quỹ đầu tư và tập đoàn nước ngoài đến tham quan và tìm hiểu các dự án, ý tưởng khởi nghiệp để đầu tư hoặc mua ý tưởng kinh doanh đó.

(2) O và D là học sinh trung học phổ thông có ý tưởng kĩ thuật về sản xuất công nghệ mới. Ý tưởng của O là sản xuất một động cơ chạy bang không khí nén và D là công nghệ điện cát (sản xuất điện từ cát). Cô giáo chủ nhiệm thấy ý tưởng của hai em có ý nghĩa rất lớn nên đã làm đơn đề O và D tham gia hội chợ Techfest. Tại hội chợ, một quỹ đầu tư của Mỹ đã quan tâm đến cả hai quy trình công nghệ của O và D nên đã có lời đề nghị hai em nghiên cứu tiếp các công nghệ dưới sự bảo trợ về tài chính của họ.

       1/ Quốc gia Khởi nghiệp, Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có ý nghĩa như thế nào trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước?

- Quốc gia khởi nghiệp, Ngày hội Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có ý nghĩa quan trọng trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Làm cho đất nước phát triển hơn giúp kêu gọi được các nguồn đầu tư của nước ngoài và mua bán ý tưởng kinh doanh.

       2/ O và D đã có ý tưởng gì trong việc sáng tạo để phát triển khoa học, công nghệ? 

- Ý tưởng của O là sản xuất một động cơ chạy bằng không khí nén. 

- Ý tưởng của D là công nghệ điện cát (sản xuất điện từ cát).  

       3/ Theo em, nội dung của Hiến pháp về khoa học, công nghệ có ý nghĩa như thế nào với đời sống xã hội và sự phát triển của đất nước? 

- Phát triển khoa học công nghệ là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế -  xã hội của đất nước. Nhà nước ưu tiên đầu tư và khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư nghiên cứu, phát triển chuyển giao, ứng dụng có hiệu quả thành tựu khoa học và công nghệ; bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ. Nhà nước tạo điều kiện cho mọi người tham gia và được thụ hưởng lợi ích từ các hoạt động khoa học và công nghệ.

5. Nội dung của Hiến pháp năm 2013 về môi trường

Em hãy đọc các thông tin sau để trả lời câu hỏi:

(1) Suy giảm môi trường là một vấn đề toàn cầu. Bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của đất nước, của nhân loại, là nhiệm vụ có tính xã hội sâu sắc, gắn liền với quá trình phát triển kinh tế – xã hội, hoà bình và tiến bộ xã hội trên phạm vi toàn cầu. Hiến pháp năm 2013 khẳng định: Nhà nước có chính sách bảo vệ môi trường; quản lí, sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên; bảo tồn thiên nhiên, đa dạng sinh học, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhà nước khuyến khích mọi hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển, sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo. Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt tài nguyên thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học phải bị xử lí nghiêm và có trách nhiệm khắc phục, bồi thường thiệt hại.

(2) Hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới 5 – 6, học sinh các trường phổ thông trên cả nước đã tích cực thực hiện các biện pháp góp phần bảo vệ môi trường như: trồng nhiều cây xanh ở trường học và khu vực sinh sống; cùng người thân thu gom rác thải, đổ rác đúng nơi quy định, tái chế rác thải; hạn chế sử dụng túi nilon; tiết kiệm điện, nước trong sinh hoạt, chấp hành chính sách và pháp luật về bảo vệ môi trường...

       1/ Theo em, tại sao Hiến pháp có nội dung về môi trường? 

- Hiến pháp có nội dung về môi trường vì: môi trường rất quan trọng đến sự sống và sự phát triển của con người, môi trường bị ảnh hưởng thì con người cũng trục tiếp bị ảnh hưởng theo. Muốn phát triển kinh tế bền vững thì đi đôi với phát triển kinh tế sẽ là bảo vệ môi trường. Vì vậy Hiến pháp phải có luật bảo vệ môi trường để giúp phát triển sự sống và phát triển của con người.

       2/ Hãy nêu ví dụ về việc thực hiện tốt quy định của Hiến pháp năm 2013 về môi trường. 

- Ví dụ về việc thực hiện tốt quy định của Hiến pháp năm 2013 về môi trường: Hưởng ứng ngày môi trường thế giới 5-6, học sinh các trường phổ thông trên cả nước đã tích cực thực hiện các biện pháp góp phần bảo vệ môi trường như: trồng nhiều cây xanh ở khu vực trường học và khu sinh sống; cùng người thân thu gom rác thải, đổ rác đúng nơi quy định, tái chế rác thải, hạn chế sử dụng túi nilon,... 

       3/ Theo em, nội dung của Hiến pháp về môi trường có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển của đất nước và đời sống xã hội? 

- Theo em, nội dung của Hiến pháp về môi trường có ý nghĩa quản lí để sử dụng hiệu quả, bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, đa dạng sinh học; chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhà nước khuyến khích mọi hoạt động bảo vệ môi trường, phát triển, sử dụng năng lượng mới, năng lượng tái tạo. Tổ chức, cá nhân gây ô nhiễm môi trường, làm suy kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và suy giảm đa dạng sinh học phải bị xử lý nghiêm và có trách nhiệm khắc phục, bồi dưỡng thiệt hại.

? Luyện tập

1. Em hãy cho biết các ý kiến sau đây đúng hay sai. Vì sao?

a. Công dân Việt Nam có quyền kinh doanh tất cả các mặt hàng. 

- Sai. Vì buôn bán mặt hàng nào cũng cần phải đăng kí giấy phép kinh doanh. Có những mặt hàng sẽ bị cấm buôn bán như ma túy, vũ khí, chất kích thích, các mặt hàng nhập lậu.

b. Tài nguyên thiên nhiên là sở hữu toàn dân nên người dân có thể tuỳ ý sử dụng. 

- Sai vì cần sử dụng có mục đích và phù hợp với quy định pháp luật. Tài nguyên thiên nhiên thì có hạn, nên muốn phát triển bền vững cần phải khai thác có hợp lí, phù hợp với tốc độ hồi phục của tài nguyên và nhu cầu sử dụng.

c. Tất cả mọi người dân đều được Nhà nước tạo điều kiện hưởng thụ lợi ích từ hoạt động khoa học, công nghệ.

- Đúng. Mọi người dân đều có quyền bình đẳng, đều được nhà nước tạo điều kiện hưởng thụ lợi ích từ hoạt động khoa học, công nghệ.

d. Bảo vệ môi trường là trách nhiệm riêng của cơ quan quản lí nhà nước về môi trường.

- Sai. Vì môi trường là của chung, có tác động đến tất cả mọi người. Mọi người cũng là một phần không thể tách rời của môi trường, nên mọi người đều có trách nhiệm phải bảo vệ môi trường.

2. Em có nhận xét gì về hành vi của các nhân vật, tổ chức trong những trường hợp sau?

a. Ông S và con trai thường xuyên dùng kích điện đánh bắt cả trên sông.

- Đây là hành vi sai trái, vi phạm pháp luật, ảnh hưởng đến tự nhiên, ảnh hưởng đến môi trường sống của sinh vật trên sông. Mặt khác, đây cũng là hành vi nguy hiểm đến tính mạng con người.

b. Bà H nhập hàng hoả kém chất lượng, không rõ nguồn gốc về bản cho người dân.

- Đây là hành vi sai trái, vi phạm quy định của nhà nước về kinh doanh. Mặt khác, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng cũng ảnh hưởng đến sức khỏe, tài sản của người sử dụng, uy tín của người bán hàng cũng bị ảnh hưởng.

c. Ông M thường tự pha chế thuốc trừ sâu sinh học an toàn cho con người và môi trường để phun cho vườn cây ăn quả của gia đình.

- Nếu thuốc trừ sâu sinh học an toàn cho con người và môi trường thì hành vi của ông M là đúng. Tuy nhiên ông M nên đăng kí loại thuốc trừ sâu với cơ quan có thẩm quyển để xem xét tính an toàn của sản phẩm.

d. Trường T tổ chức cho học sinh tham quan triển lãm khoa học công nghệ của thành phố.

- Đúng vì tạo điều kiện cho học sinh được học tập, được phát triển khả năng tư duy sáng tạo của mình.

3. Xử lí tình huống

a. Thôn của Q nằm cạnh một con sống lớn. Trong thôn có địa điểm thu gom rác thải để xử lí nhưng nhiều người vẫn có thói quen vứt rác, xác vật nuôi, túi nilon,... xuống lòng sống vì cho rằng dòng sông lớn nên vứt một vài túi rác xuống cũng không ảnh hưởng gì. Q cảm thấy mọi người làm như vậy là không tốt nhưng không biết nên làm gì để chấm dứt hành vi đó.

Nếu là Q. em sẽ làm gì?

- Em sẽ vận động mọi người dừng hành động vứt rác bừa bãi đó lại, cảnh báo cho mọi người về hậu quả của những hành động đó. Nếu mọi người vẫn không nghe mà tiếp tục vứt rác ra sông, Em sẽ báo với chính quyền địa phương để các cơ quan vào cuộc tìm ra hướng giải quyết kịp thời, chấm dứt hành động đó.

b. H (15 tuổi) rất thích nghiên cứu, chế tạo, lắp ráp các thiết bị công nghệ. Gần đây. H muốn tham dự một cuộc thi chế tạo robot nhưng bố mẹ không đồng ý vi lo ngại sẽ ảnh hưởng đến việc học tập.

Nếu là H, em sẽ làm gì để bố mẹ đồng ý cho tham dự cuộc thi?

- Em sẽ giải thích cho bố mẹ hiểu lợi ích của việc tham gia cuộc thi đối với học tập, và chứng minh cho bố mẹ thấy là kết quả học tập của bản thân rất tốt để bố mẹ đồng ý.

4. Em hãy nêu những việc học sinh nền làm và không nên làm để thực hiện quyền và nghĩa vụ của công dân đối với việc phát triển giáo dục, khoa học và công nghệ.

- Những việc học sinh nên làm:

       + Tham gia các cuộc thi về khoa học công nghệ

       + Tìm hiểu và học khoa học công nghệ

       +Cổ vũ bạn bè tham giá khoa học công nghệ

       + Phát minh, sáng chế các thiết bị phục vụ cuộc sống

- Những hiệc học sinh không nên làm:

       + Sử dụng khoa học công nghệ vào những mục đích sai trái.

       + Đánh cắp sáng chế khoa học công nghệ của người khác.

^ Vận dụng

1. Em hãy thiết kế một khẩu hiệu hoặc về một bức tranh cổ động nhằm tuyên truyền các nội dung của Hiến pháp năm 2013 về văn hóa, giao dục.

2. Em hãy viết một bài thuyết trình về trách nhiệm của công dân trong việc bảo vệ môi trường và chia sẻ lại sản phẩm với cả lớp. 

*Các em tham khảo bài làm mẫu sau:

Bảo vệ môi trường sống xanh – sạch – đẹp là vấn đề đang được cả thế giới quan tâm. Trong mấy năm gần đây, những thiên tai ghê gớm, khủng khiếp như động đất, sóng thần, cháy rừng, lũ lụt… xảy ra liên miên, chứng tỏ mẹ thiên nhiên đang nổi giận và trừng phạt loài người vì những hành vi cố tình xâm phạm và phá vỡ quy luật cân bằng sinh thái.

Ở Việt Nam, ô nhiễm môi trường sống cũng là một vấn đề nan giải vì nó gây ra hàng loạt hậu quả nghiêm trọng. Hiện tượng vứt rác, xả rác ra đường, ra những nơi công cộng rất phổ biến. Đó là hành động thể hiện ý thức bảo vệ môi trường quá kém, thể hiện nếp sống thiếu văn hóa, văn minh. Tệ nạn thứ hai là khí thải, chất thải từ các nhà máy, xí nghiệp, cơ sở sản xuất trong nội thành cũng thường xuyên gây ô nhiễm nghiêm trọng. Khói bụi, tiếng ồn, mùi hôi thối… ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe của cả cộng đồng. Một vấn đề nhức nhối khác là nạn “lâm tặc” phá rừng và việc đồng bào vùng cao khai hoang làm rẫy cũng góp phần không nhỏ vào việc phá rừng. Tàn phá rừng đồng nghĩa với tàn phá cái nôi của sự sống, tàn phá chính cuộc sống của mình. Nạn lũ lụt, núi lở, lũ quét, lũ ống hàng năm cướp đi sinh mạng của bao người. Đất đai bạc màu, xói mòn… vì không được rừng bảo vệ. Nguồn dưỡng khí từ rừng càng ngày càng ít đi, ảnh hưởng không nhỏ đến đời sống của con người.

Khai thác rừng để phục vụ nhu cầu cuộc sống là cần thiết, nhưng muốn được hưởng lợi ích lâu dài thì chúng ta phải biết bảo vệ rừng. Bên cạnh việc chặt cây lấy gỗ, chúng ta phải biết trồng rừng. Trồng rừng để phủ xanh đất trống, đồi trọc; trồng rừng để tái tạo môi trường sống cho nhiều loài chim quý, thú quý; trồng rừng để tạo vành đai phòng hộ bảo vệ đất đai, mùa màng. Bảo vệ rừng đi đôi với việc bảo vệ hệ thống sông ngòi và biển cả.

Rừng vàng, biển bạc không phải là của kho vô tận, khai thác mãi thì cũng vơi, cũng cạn. Con người nếu không biết bảo vệ thiên nhiên thì cũng có nghĩa là không biết bảo vệ chính mình. Cho nên, việc cần làm trước mắt là chúng ta hãy tự giác và nhiệt tình tham gia phong trào làm cho thành phố hoặc địa phương nơi ta ở trở nên xanh – sạch – đẹp. Nếu ai cũng có ý thức bảo vệ môi trường sống thì tin chắc rằng ngôi nhà chung của cả nhân loại là Trái Đất sẽ ngày càng tươi đẹp

Phụ huynh có nhu cầu đăng ký học kèm trực tuyến với giáo viên OLM xem tại đây, hoặc liên hệ: 0966 971 996 (cô Quyên)