Bài học đường đời đầu tiên

Tóm tắt bài giảng

BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN

(Trích Dế Mèn phiêu lưu kí)

                                      Tô Hoài

I. TÌM HIỂU CHUNG

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT

1. Hình dáng, tính cách của chàng Dế Mèn

2. Câu chuyên về bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn

a. Dế Mèn chê Dế Choắt

- So sánh Dế Mèn và Dế Choắt:

   + Xưng hô: Chú mày - Ta

  + Ngoại hình: khỏe mạnh, cường tráng, vượt trội hơn sự ốm yếu của Dế Choắt.

   + Chê Dế Choắt: Nông cạn, ốm yếu, khinh bỉ bạn. Từ chối giúp đỡ bạn.

=> Bài học: Phải biết tôn trọng và giúp đỡ bạn, đặc biệt là những người bạn ốm yếu, gặp khó khăn.

b. Dế Mèn trêu chị Cốc

- Để ra oai, Dế Mèn đã bày trò trêu chị Cốc. Đây là 1 hành động thiếu suy nghĩ, rất xấc xược, ngông cuồng. Dế Mèn coi đó như là 1 trò vui đùa, tiêu khiển và thử cái khí phách, sự cường tráng của mình. Vì vậy, sau khi trêu chị Cốc thành công, Dế Mèn rất hể hả vì trò đùa tai quái của mình. Dế Mèn chui tọt vào hang sâu, nằm bắt chân chữ ngũ, nhâm nhi niềm vui sướng.

- Nhưng khi nghe thấy tiếng chị Cốc mổ Dế Choắt thì Dế Mèn sợ hãi, nằm im thin thít. Sau khi chị Cốc đi rồi mới dám “mon men bò ra khỏi hang”. Khi lên tới cửa hang, Dế Mèn mới hay Dế Choắt đã bỏ bị Cốc mổ cho “vẹo cả xương sống”. Dế Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp. Hóa ra, Dế Mèn không thực sự mạnh mẽ và tự tin, dũng mãnh như chúng ta vẫn thấy. 

- Chứng kiến cái chết thương tâm của Dế Choắt, đặc biệt là xuất phát từ trò nghịch dại ngông cuồng của bản thân thì Dế Mèn mới thực sự ân hận và xót thương cho Dế Choắt.

- Trước khi chết, Dế Choắt còn dặn Dế Mèn. Đó là bài học đường đời đầu tiên mà Dế Mèn nhận được và ghi nhớ mãi: "Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn rồi cũng mang vạ vào thân".

=> Bài học: phải biết khiêm tốn, khôn khéo. Đây là bài học đau đớn, xót xa và khiến Dế Mèn ân hận đến suốt đời. Chỉ vì thói hung hăng, ngông cuồng, xốc nổi nhất thời của mình mà người bạn Dế Choắt đã phải đánh đổi cả tính mạng.

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

- Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt. Dế Mèn hối hận vô cùng và rút ra được bài học đường đời đầu tiên.

- Bài học rút ra cho mỗi chúng ta: tôn trọng, giúp đỡ mọi người + khiêm tốn, khôn khéo.

2. Nghệ thuật

- Nghệ thuật miêu tả loài vật của Tô Hoài rất sinh động, cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn, ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.