Bạn đến chơi nhà

Tóm tắt bài giảng

BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ

- Nguyễn Khuyến -

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả:

a. Cuộc đời

- Hiệu: Quế Sơn.

- Tên: (lúc nhỏ) Nguyễn Thắng -> (sau đổi) Nguyễn Khuyến.

- Quê quán: thôn Vị Hạ (làng Và), xã Yên Đổ , huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

- Nhà nghèo, thông minh, học giỏi.

- Đỗ đầu cả ba kì thi -> tên gọi: Tam Nguyên Yên Đổ.

- Làm quan 10 năm, khi Pháp chiếm xong Bắc Bộ thì cáo quan về ở ẩn.

b. Sự nghiệp văn chương

- Số lượng lớn: hơn 800 bài

- Thể loại (phong phú): thơ Đường luật, cổ phong, hát nói, câu đối,

- Xuất sắc nhất vẫn là thơ, cả trữ tình và trào phúng.

+ Nội dung:

. Thơ trữ tình:

_ Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước, tấm lòng ưu ái với dân, tình cảm gia đình, bạn bè.

_ Phản ánh cuộc sống của những con người nghèo khổ nhưng thuần hậu, chất phác.

=> Nguyễn Khuyến được mệnh danh là nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam.

. Thơ trào phúng:

_ Nhẹ nhàng mà thâm thúy, hóm hỉnh, sâu cay.

_ Bên cạnh tiếng cười tự trào là tiếng nói châm biếm, đả kích tầng lớp thống trị và bọn thực dân xâm lược.

+ Nghệ thuật: kết hợp giữa vẻ đẹp tao nhã, trau chuốt với vẻ đẹp tự nhiên, bình dị, hàm súc, sâu xa mà chân tình, bộc bạch. 

2. Tác phẩm

- Thể thơ: thất ngôn bát cú Đường luật.

- Đề tài: tình bạn.

- Bố cục:

+ Câu 1: Niềm vui khi bạn đến chơi.

+ Câu 2-7: Hoàn cảnh tiếp bạn (tình huống khó xử của nhà thơ)

+ Câu 3: Cách tiếp bạn (cách xử lí của nhà thơ)

-> Thể hiện sự sáng tạo của nhà thơ trong việc Việt hóa thể thơ Đường luật.