Luyện từ và câu: Mở rộng vốn từ: Truyền thống

Tóm tắt bài giảng

MỞ RỘNG VỐN TỪ: TRUYỀN THỐNG

1. Kho tàng tục ngữ, ca dao đã ghi lại nhiều truyền thống quý báu của dân tộc ta. Em hãy minh họa mỗi truyền thống nêu dưới đây bằng một câu tục ngữ hoặc ca dao.

a. Yêu nước

- Giặc đến nhà, đàn bà cũng đánh.

- Con ơi, con ngủ cho lành

Để mẹ gánh nước rửa bành con voi.

        Muốn coi lên núi mà coi

Coi bà Triệu tướng cưỡi voi đánh cồng.

b. Lao động cần cù

- Tay làm hàm nhai, tay quai miệng trễ.

- Có công mài sắt, có ngày nên kim.

- Có làm thì mới có ăn,

Không dưng ai dễ đem phần đến cho.

- Cày đồng đang buổi ban trưa

Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày

    Ai ơi bưng bát cơm đầy

Dẻo thơm một hạt đắng cay muôn phần.

c. Đoàn kết

- Khôn ngoan đối đáp người ngoài,

Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau.

- Một cây làm chẳng nên non

Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.

- Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

- Nhiễu điều phủ lấy giá gương,

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

d. Nhân ái

- Thương người như thể thương thân.

- Lá lành đùm lá rách.

- Máu chảy ruột mềm.

- Môi hở răng lạnh.

- Chị ngã em nâng.

- Một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ.

2. Mỗi câu tục ngữ, ca dao hoặc câu thơ dưới đây đều nói đến một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Hãy điền những tiếng còn thiếu trong các câu ấy vào các ô trống theo hàng ngang để giải ô chữ hình chữ S.

1. Muốn sang thì bắc cầu kiều

Muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy.

2. Bầu ơi thương lấy bí cùng

Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.

3. Núi cao bởi có đất bồi

Núi chê đất thấp núi ngồi ở đâu.

4. Nực cười châu chấu đá xe

Tưởng rằng chấu ngã, ai dè xe nghiêng.

5. Nhiễu điều phủ lấy giá gương

Người trong một nước phải thương nhau cùng.

6. Cá không ăn muối cá ươn

Con cưỡng cha mẹ trăm đường con hư.

7. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Ăn khoai nhớ kẻ cho dây mà trồng.

8. Muôn dòng sông đổ biển sâu

Biển chê sông nhỏ, biển đâu nước còn.

9. Lên non mới biết non cao

Lội sông mới biết lạch nào cạn sâu.

10. Dù ai nói đông nói tây

Lòng ta vẫn vững như cây giữa rừng.

11. Chiều chiều ngó ngược ngó xuôi,

Ngó không thấy mẹ, ngùi ngùi nhớ thương.

12. Nói chín thì nên làm mười

Nói mười làm chín kẻ cười người chê

13. Ăn quả nhớ kẻ trồng cây

Ăn gạo nhớ kẻ đâm, xay, giần, sàng.

14. Uốn cây từ thuở còn non

Dạy con từ thuở hãy còn thơ ngây.

15. Nước lã mà vã nên hồ

Tay không mà nổi cơ đồ mới ngoan.

16. Con có cha như nhà có nóc,

Con không cha như nòng nọc đứt đuôi.