Câu 1: Những tình tiết trong tác phẩm bộc lộ tính cách của Trần Thủ Độ là:
- Có người mách vua về sự chuyên quyền của Trần Thủ Độ. Ông không biện bạch, không sát phạt mà thưởng vàng lụa cho người đã chỉ ra lỗi của mình. => công minh, có bản lĩnh, biết tiếp thu.
- Vợ Thủ Độ là Linh Từ Quốc Mẫu muốn ngồi kiệu đi qua thềm cấm nhưng tên quân hiệu ngăn lại không cho đi, bèn về khóc với ông. Ông gọi hắn đến và thưởng vàng lụa bởi làm chức quan nhỏ mà biết giữ phép nước. => tôn trọng luật pháp, biết giữ gìn phép nước.
- Vợ Thủ Độ có lần lại muốn xin cho người nhà làm chức câu đương. Ông bèn gọi hắn đến và bảo phải chặt một ngón chân để phân biệt. => công bằng, không vì quan hệ thân thích, nhờ vả mà làm nhũng nhiễu đất nước.
- Vua muốn cho anh Thủ Độ làm tướng, ông bèn từ chối: không nên hậu đãi vì quan hệ thân thích, sẽ làm rối việc triều chính mà nên chọn người tài giỏi cho đất nước. => không tư lợi, không bè cánh.
=> Như vậy, Trần Thủ Độ là người cương trực, thẳng thắn, công tư phân minh, liêm khiết, luôn đặt lợi ích của quốc gia dân tộc lên trên hết.
Câu 2: Nghệ thuật kể chuyện và khắc họa nhân vật của nhà viết sử:
- Tác giả đã lựa chọn những tình tiết kịch tính làm nổi bật phẩm chất của nhân vật.
- Ngôn từ hàm súc, lời kể khách quan trung thực.
=> Cái tài của nhà chép sử là ghi chép sao cho phẩm chất, tính cách của nhân vật lịch sử nổi bật hẳn lên, vừa đa dạng vừa nhất quán, khiến người nghe khắc sâu và có thái độ đúng đắn về nhân vật lịch sử.
Ngữ văn 10 (Chương trình cũ)