Tấm Cám

 Câu 1. Phân tích diễn biến của cốt truyện để thấy mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám diễn ra như thế nào:

Diễn biễn ấy được thể hiện qua 3 chặng:

1. Chặng 1: Từ thân phận khổ đau, Tấm trở thành hoàng hậu.

- Thưởng yếm đỏ: Tấm chăm chỉ bắt tép để được thưởng yếm đỏ nhưng bị Cám lừa trút mất giỏ tép.

- Ăn thịt cá bống: Tấm nuôi cá bống nhưng bị mẹ con Cám lừa ăn thịt mất.

- Xem hội: Tấm cũng sắm sửa đi hội nhưng bị mẹ Cám lấy gạo trộn với thóc và bắt nhặt.

- Trở thành hoàng hậu: Tấm đi hội, đánh rơi chiếc giày. Vua nhặt được chiếc giày ấy và mở cuộc thi. Tấm thử giày, vừa chân và trở thành hoàng hậu.

=> Tấm mồ côi, yếu đuối nhưng chăm chỉ hiền lành nên được Bụt giúp.

=> Mẹ con Cám độc ác, tàn nhẫn và luôn đày đọa Tấm về cả vật chất và tinh thần.

2. Chặng 2: Cuộc đấu tranh không khoan nhượng để giành lại hạnh phúc.

- Tấm trèo hai cau cúng giỗ bố, bị mẹ Cám chặt cây, ngã mà chết.

- Tấm trải qua 4 lần hóa thân giành lại hạnh phúc:

+ Lần 1: Tấm chết hóa thành vàng anh.

+ Lần 2: Mẹ con cái giết thịt vàng anh, Tấm biến thành cây xoan đào.

+ Lần 3: Mẹ con Cám chặt cây xoan đào làm khung cửi, Tấm hóa thành tiếng kêu cót két nguyền rủa trong khung cửi.

+ Lần 4: Mẹ con Cám đốt khung cửi, đổ tro ra ngoài cung, Tấm hóa thân thành cây thị, quả thị, ngày ngày sống với bà hàng nước.

=> Mâu thuẫn giữa Tấm và mẹ con Cám ngày càng gay gắt, quyết liệt nhưng Tấm luôn đấu tranh để đòi lại những gì thuộc về mình.

3. Chặng 3: Tấm trả thù mẹ con Cám.

- Qua miếng trầu têm cánh phượng, vua nhận ra Tấm. Tấm trở lại hoàng cung. Cám hỏi làm sao Tấm trở về và xinh đẹp hơn xưa. Tấm bày cách cho Cám, đào hố, giội nước sôi cho Cám chết. Mụ dì ghẻ thấy vậy cũng lăn đùng ra chết.

- Dị bản: Tấm đem Cám làm tương và gửi cho dì ghẻ ăn. Dì ghẻ chết vì biết mình đã ăn thịt con.

=> Mẹ con Cám càng ác, sức sống và tinh thần đấu tranh của Tấm càng mãnh liệt.

Câu 2:

- Những lần hóa thân của Tấm: chim vàng anh - cây xoan đào - khung cửi - quả thị.

- Ý nghĩa: thể hiện sức sống mãnh liệt của Tấm. Sức sống không thể bị tiêu diệt bởi bất cứ một thế lực nào.

Câu 3: 

- Việc Tấm trả thù hoàn toàn phù hợp với quá trình chuyển biến trong tính cách của Tấm: từ yếu đuối, thụ động đã trở nên mạnh mẽ, quyết liệt, kiên cường đấu tranh cho hạnh phúc của mình.

- Thể hiện ước mơ về quan niệm thiện - ác "Ở hiền gặp lành, ác giả ác báo", về lẽ công bằng trong xã hội (thiện luôn thắng ác) của nhân dân lao động tự ngàn đời.

Câu 4:  Bản chất của mâu thuẫn và xung đột trong truyện:

- Trong gia đình đó là mâu thuẫn giữa:

+ Dì ghẻ - con chồng

+ Con chung - con riêng

- Ngoài xã hội, đó là mâu thuẫn giữa cái thiện - cái ác.

- Bản chất của mâu thuẫn và xung đột:

+ Do tranh chấp và quyền lợi về vật chất giữa các thành viên trong gia đình. 

+ Do xung đột giữa các lực lượng đối lập trong xã hội nhằm khẳng định quyền lợi và địa vị mới.