CON CHÓ BẤC
(Giắc Lân-đơn)
Câu 1. Hãy xác định bố cục của bài văn theo trật tự diễn biến sau đây:
a) Mở đầu
b) Tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc
c) Tình cảm của Bấc đối với chủ.
Căn cứ vào độ dài ngắn của mỗi phần, xét xem ở đây, nhà văn chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của phía nào.
Trả lời
- “Tình yêu thương... trong lòng Bấc”: Bác nhận rõ tình yêu thương của mình đối với Thoóc-tơn.
- “Con người này... Đằng ấy hầu như biết nói đấy!": Tình cảm của Thoóc-tơn. đối với Bấc.
- “Bấc có một kiểu biểu lộ... lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ”: Tình cảm của Bắc đối với người chủ.
=> Đoạn thứ ba là đoạn dài nhất trong bài: nhà văn chủ yếu muốn nói đến những biểu hiện tình cảm của Bác đối với chủ.
Câu 2. Cách cứ xử của Thoóc-tơn đối với Bấc có gì đặc biệt và biểu hiện ở những chi tiết nào? Tại sao trước khi diễn tả tình cảm của Bấc đối với chủ, nhà văn lại dành một đoạn để nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc?
Trả lời
- Thoóc-tơn đối xử với những con chó của anh, đặc biệt đối với Bấc, như thế chúng là con cái của anh vậy.
- Thoóc-tơn đã cứu sống Bấc, nhưng anh còn là một ông chủ lí tưởng. Những người khác đều chăm nom nó xuất phát vì là nghĩa vụ hoặc vì lợi ích kinh doanh.
Riêng Thoóc-tơn đã yêu thương loài vật thật đặc biệt.
- Anh còn biểu hiện tình cảm đặc biệt đối với Bấc bằng những cử chỉ âu yếm, những lời rủ rỉ tâm tình. Anh không bao giờ quên chào hỏi thân mật hoặc nói lời vui vẻ và ngồi xuống trò chuyện thật lâu với chúng...; những tiếng rủ rỉ bên tai là cho Bấc tưởng chừng như quả tim mình nhảy tung ra khỏi cơ thể vì quá ngây ngất.
- Tình cảm của Thoóc-tơn càng biểu hiện rõ rệt khi anh muốn kêu lên, trân trọng: “Trời ơi, đằng ấy hầu như biết nói đấy!”
Nhà văn đã dành một đoạn nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc nhằm ca ngợi tình yêu thương loài vật của anh. Chính mỗi “chân tình” nồng đượm ấy đã trở thành sức hút mãnh liệt đối với Bấc, được diễn tả trong đoạn văn kế tiếp.
Câu 3. Tình cảm của con chó Bấc đối với chủ biểu hiện qua những khía cạnh khác nhau ra sao? Nhận xét về năng lực của tác giả khi viết đoạn văn này.
Trả lời
- Thoóc-tơn là ân nhân cứu mạng của Bấc, Bấc thường cảm nhận được cử chỉ âu yếm, những lời nói nựng của chủ. Nó cảm thấy vô cùng sung sướng, nên đã biểu lộ tình cảm bằng một “lối nói không bằng lời”: bật vùng dậy trên hai chân, miệng cười, mắt long lanh, họng rung lên những âm thanh không thốt nên lời...
- Có khi Bấc vờ cắn lấy bàn tay Thoóc-tơn rồi ép răng xuống mạnh đến nỗi vết răng hằn vào da thịt một lúc lâu như là một cử chỉ vuốt ve.
- Lòng yêu thương thật sự và nồng nàn của Bấc còn biểu hiện qua ánh mắt: Nó thường nằm phục ở chân Thoóc-tơn hàng giờ, mắt háo hức, tỉnh táo, ngước lên nhìn mặt anh, chăm chú xem xét, hết sức quan tâm theo dõi từng biểu hiện thoáng qua, mọi cử động hoặc đổi thay trên nét mặt.
- Bấc lo canh cánh là phải xa Thoóc-tơn: Bấc không muốn rời Thoóc-tơn một bước. Từ lúc anh ra khỏi lều cho đến lúc anh quay trở về, Bấc luôn bám theo gót chân anh. Nỗi lo sợ ấy còn ám ảnh Bấc trong đêm, ngay trong giấc mơ: Những lúc ấy, nó vội vùng dây không ngủ nữa, trườn qua giá lạnh đến tận mép lều, đứng ở đấy, lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ...
=> Những khía cạnh biểu hiện tình cảm của Bấc đối với chủ được miêu tả bằng sự quan sát, trí tưởng tượng tuyệt vời và xuất phát từ lòng yêu thương loài vật một cách sâu sắc của nhà văn.
Câu 4. Chứng minh trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu thương loài vật của nhà văn khi ông đi sâu vào "tâm hồn" của con chó Bấc.
Trả lời
- Tình cảm, lòng yêu thương sâu sắc giữa Bấc và Thoóc-tơn là lời ca ngợi những tình cảm nhân hậu, cao quý, kêu gọi con người hãy tạm gác lại những đam mê vật chất để hướng đến một cuộc sống tốt đẹp, có ý nghĩa hơn.
- Trong truyện, nhà văn không nhân hóa Bấc theo kiểu La Phông-ten (một nhà văn viết truyện ngụ ngôn nổi tiếng). Ông miêu tả con chó như nó vốn có, như những gì bạn đọc có thể hình dung về nó. Tuy vậy, dường như ông đã hiểu thấu "tâm hồn" con chó nên đã miêu tả nó cực kì sinh động qua những suy nghĩ, cử chỉ, hành động. Điều đó cho thấy ngòi bút kể chuyện tuyệt vời, xuất phát từ những tình cảm chân thành, tha thiết và kinh nghiệm sống của ông đối với loài vật.
Ngữ văn 9