ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH
(Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két)
Câu 1. Hãy nêu luận điểm và hệ thống luận cứ của văn bản.
Trả lời
a. Luận đề: Chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ khủng khiếp đang đe doạ toàn thể loài người. Vì vậy đấu tranh để loại bỏ nguy cơ đó là nhiệm vụ cấp bách của toàn nhân loại.
b. Hệ thống luận điểm
- Các kho vũ khí hạt nhân đang được tàng trữ có khả năng hủy diệt trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời.
- Cuộc chạy đua vũ trang đã làm mất đi khả năng cải thiện cuộc sống cho hàng tỉ người trong các lĩnh vực: xã hội, y tế, lương thực, giáo dục...
- Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí của loài người mà còn đi ngược lại với lí trí tự nhiên, phản lại sự tiến hoá.
- Vì vậy tất cả mọi người có nhiệm vụ ngăn chặn một cuộc chiến tranh hạt nhân, cùng đấu tranh cho một thế giới hoà bình.
Câu 2. Trong đoạn đầu văn bản, nguy cơ chiến tranh hạt nhân đe dọa loài người và toàn bộ sự sống trên trái đất đã được tác giả chỉ ra rất cụ thể bằng cách lập luận như thế nào?
Trả lời
- Mở đầu, tác giả xác định thời gian một cách cụ thể (ngày 8-81986), số lượng đầu đạn hạt nhân với sức tàn phá khủng khiếp sẽ làm biến mất mọi dấu vết của sự sống trên trái đất gấp mười hai lần.
- Kho vũ khí hạt nhân ấy có thể tiêu diệt tất cả hành tinh đang xoay quanh hệ mặt trời, cộng thêm bốn hành tinh nữa và phá hủy thế cân bằng của hệ mặt trời.
- Cách vào đề trực tiếp với những chứng cứ cụ thể, mạnh mẽ đã thuyết phục người đọc và tạo được ấn tượng về tầm quan trọng của vấn đề được đặt ra bằng các số liệu: 50.000 đầu đạn hạt nhân, bên cạnh 500 triệu trẻ em nghèo khổ, 4 tấn thuốc nổ..
Câu 3. Sự tốn kém và tính chất vô lí của cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân đã được tác giả chỉ ra bằng những chứng cứ nào?
Trả lời
- Cuộc chạy đua vũ trang chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân đã làm tất cả chúng ta mất đi khả năng sống tốt đẹp hơn. Sau đó, tác giả nêu ra hàng loạt Số liệu So sánh thật thuyết phục: giữa chi phí giúp con người và nhiều mặt y tế, giáo dục, lương thực với chi phí chế tạo vũ khí hạt nhân giết người khủng khiếp:
|
Lãnh vực |
Chưa/ không muốn thực hiện |
Đã/sẽ thực hiện |
|
Trẻ em |
Cứu trợ y tế, giáo dục sơ đẳng, thực phẩm, nước uống cho 500 triệu trẻ em nghèo khổ: 100 tỉ đô la. |
Chi phí chế tạo 100 máy bay ném bom B-1B và gần 7000 tên lửa vượt đại châu trên 100 tỉ đô la. |
|
Y tế |
Phòng bệnh và bảo vệ trong 14 năm hơn một tỉ người và cứu hơn 14 triệu trẻ em châu Phi khỏi bệnh sốt rét |
Đóng 10 chiếc tàu sân bay mang vũ khí hạt nhân. |
|
Tiếp tế thực phẩm |
• Giúp 575 triệu người thoát khỏi suy dinh dưỡng (năm 1985) • Số lượng nông cụ cần thiết cho các nước nghèo để họ có được thực phẩm trong 4 năm |
• Giá của 149 tên lửa MX Còn cao hơn • Giá của 27 tên lửa MX. |
|
Giáo dục |
Xoá nạn mù chữ trên toàn thế giới |
Giá của 2 tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân. |
=> Chiến tranh hạt nhân không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại lí trí tự nhiên nữa, (tức là quy luật tiến hoá, phát triển của tự nhiên). Tác giả đưa ra những chứng cứ về cổ sinh học và địa chất học để chứng minh cho lập luận đã nêu:
- Từ khi mới nhen nhúm sự sống trên Trái Đất:
+ Trải qua 380 triệu năm, con bướm mới bay được.
+ 180 triệu năm nữa, bông hồng mới nở.
- Trải qua bốn kẻ địa chất:
+ Con người mới hát được hay hơn chim.
+ Con người mới chết vì yêu.
=> Nếu chiến tranh hạt nhân nổ ra, tất cả quá trình tiến hoá vĩ đại của hàng bao nhiêu triệu năm, nhân loại sẽ trở lại điểm xuất phát ban đầu, tiêu hủy mọi thành quả của quá trình tiến hoá.
=> Luận điểm này của tác giả giúp ta nhận thức sâu sắc tính chất phản tự nhiên, phản tiến hoá của chiến tranh hạt nhân.
Câu 4. Vì sao có thể nói: "Chiến tranh hạt nhân" không những đi ngược lại lí trí con người mà còn đi ngược lại cả lí trí tự nhiên nữa?". Em có suy nghĩ gì trước cảnh báo của nhà văn Mác-két về nguy cơ hủy diệt sự sống và nền văn minh trên trái đất một khi chiến tranh hạt nhân nổ ra?
Trả lời
- Lời kêu gọi đấu tranh cho hoà bình luôn là vấn đề được nhân loại quan tâm hàng đầu vì nó quan hệ đến cuộc sống của tất cả loài người. Nhận thức về nguy cơ chiến tranh và đấu tranh cho hoà bình là yêu cầu khẩn thiết, cấp bách cho mỗi chúng ta. Thông điệp này của Mác-két mang ý nghĩa thời đại và có tính nhân văn sâu sắc.
- Lời cảnh báo của Mác-két về mối hiểm hoạ hạt nhân đối với nhân loại, về sự tốn kém và phi lí của cuộc chạy đua vũ trang đi ngược lại lợi ích và sự phát triển của thế giới đã thức tỉnh mỗi người chúng ta. Cần phải hành động ngăn chặn nguy cơ chiến tranh, đấu tranh cho một thế giới hoà bình.
Câu 5. Theo em, vì sao văn bản này lại được đặt tên Đấu tranh cho một thế giới hòa bình?
Trả lời:
- Nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe doạ toàn thể loài người và sự sống trên Trái Đất. Cuộc chạy đua vũ trang vô cùng tốn kém đã cướp đi của thế giới nhiều điều kiện để phát triển, loại trừ nạn đói, nạn thất học và khắc phục nhiều bệnh tật cho hàng trăm triệu con người, nhất là ở các nước chậm phát triển. Chiến tranh hạt nhân thật vô cùng phi lí, phản văn minh vì nó tiêu diệt mọi sự sống.
- Tuy nhiên, từ những lập luận trên, tác giả không nhằm đưa người đọc đến sự âu lo, bị quan về vận mệnh của nhân loại mà hướng tới một thái độ tích cực là đấu tranh, Đấu tranh cho một thế giới hoà bình là nhiệm vụ thiết thực và cấp bách của mỗi con người, của toàn thể loài người.
Ngữ văn 9