Bài 11: Khái quát về Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI

Đông Nam Á trong giai đoạn từ nửa sau thế kỉ X đến nửa đầu thế kỉ XVI được xem là phát triển thịnh vượng ở các vương quốc phong kiến trong khu vực này. Vậy, quá trình hình thành và phát triển các quốc gia Đông Nam Á trong giai đoạn này như thế nào? Những thành tựu văn hóa tiêu biểu mà các quốc gia này đạt được là gì?

Để tìm hiểu sâu hơn về Đông Nam Á trong giai đoạn lịch sử này, chúng ta cùng bước vào bài học hôm nay.

1. Quá trình hình thành và phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á

- Thế kỉ X, lịch sử khu vực được mở đầu với sự kiện nhà nước độc lập thống nhất của người Việt được thành lập.

- Các vương quốc ra đời trước thế kỉ X như: Cam-pu-chia (Cambodia), Pa-gan (Pagan), Sri Vi-giay-a (Srivijaya) bước vào thời kì thống nhất và phát triển.

- Thế kỉ XIII, đánh dấu một mốc quan trọng trên con đường phát triển của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á:

+ Đại Việt chặn đứng được cuộc xâm lược quân Mông - Nguyên và bước vào giai đoạn phát triển rực rỡ.

+ Xuất hiện các quốc gia nói tiếng Thái, như: Su-khô-thay (Sukhothay), A-út-thay-a (Ayutthaya) ở lưu vực sông Mê Nam.

+ Vùng hải đảo vương quốc Mô-giô-pa-hit (Majapahit) ra đời và thống nhất phần lớn các đảo thuộc In-đô-nê-xi-a ngày nay.

- Đầu thế kỉ XV, Vương quốc Ma-lắc-ca (Malacca) thành lập trên cơ sở sự phân liệt của Mô-giô-pa-hit. Trong vòng gần một thế kỉ sau đó, trước khi bị Bồ Đào Nha xâm lược vào năm 1511, Ma-lắc-ca là một vương quốc phát triển thịnh vượng ở khu vực Đông Nam Á.

- Nửa sau thế kỉ X - nửa đầu thế kỉ XVI, là thời kì phát triển thịnh vượng nền kinh tế khu vực. Sản xuất nông nghiệp được mở rộng, thủ công nghiệp phát triển. Thị trường thương mại sôi động với nhiều sản phẩm nổi tiếng là các loại hương liệu và gia vị. Các quốc gia có nền kinh tế nông nghiệp trù phú như A-út-thay-a, Cam-pu-chia và Đại Việt. Một số nước khác lại mạnh về thương mại biển như Mô-giô-pa-hit, Ma-lắc-ca,…

Hình 11.1. Hình ảnh làm nông nghiệp ở Việt Nam ngày nay (Nguồn: Internet)

2. Những thành tựu văn hóa tiêu biểu

- Tôn giáo:

+ Phật giáo phát triển rực rỡ ở vương quốc Pa-gan (Mi-an-ma (Myanma)), Đại Việt, các quốc gia nói tiếng Thái, Cam-pu-chia.

+ Vào thế kỉ XII, Hồi giáo bắt đầu du nhập vào Đông Nam Á và trở thành Quốc giáo của nhiều vương quốc hải đảo.

- Chữ viết: Xuất hiện sớm, tạo cơ sở cho sự phát triển của văn học, sử học.

- Văn học, sử học: Nhiều tác phẩm nổi tiếng như: Đám cưới A-giu-na-vi-va-ha (Arjunavivaha) của nhà thơ người Gia-va (Java), Kan-va, thế kỉ XI; Đại Việt Sử Ký của Lê Văn Hưu (Đại Việt), thế kỉ XIII; Bình Ngô Đại Cáo của Nguyễn Trãi (Đại Việt), thế kỉ XV.

- Nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc:

+ Là giai đoạn phát triển rực rỡ của nền nghệ thuật truyền thống Đông Nam Á.

+ Nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng như: Pa-gan, Ăng-co, Thăng Long.

+ Nhiều tác phẩm điêu khắc gỗ của Đại Việt, điêu khắc đá của Cam-pu-chia, bức bích họa màu sắc rực rỡ trên ngôi chùa Pa-gan vào thế kỉ XII -XIII.

=> Đây được xem là những kiệt tác nghệ thuật của khu vực và thế giới.

Hình 11.2. Hoàng thành Thăng Long còn tồn tại ở Hà Nội, Việt Nam ngày nay 

(Nguồn: Internet)

Hình 11.3. Kinh đô chùa Pa-gan còn tồn tại ở Myanmar ngày nay (Nguồn: Internet)

⚡Vận dụng

1. Em hãy tìm hiểu thêm về những thành tựu tiêu biểu của các vương quốc phong kiến Đông Nam Á và giới thiệu về thành tựu mà em ấn tượng nhất.

2. Em hãy kể tên một số quốc gia ở Đông Nam Á từ nửa sau thế kỉ X - nửa đầu thế kỉ XVI là tiền thân của các quốc gia ở Đông Nam Á ngày nay.

Chúc các em học tốt !!